Taywang

Pnyahan Wikipidiya
跳至導覽 跳至搜尋

Rmirih cngcweyn Cyokoku mniq Taiwan u qnlhangan pnwaya mincu kongho, wa mniq tunarac Asia. Kndadax 1912 pnhiyu mi dhuq kngkawas 1971 cida ka wada malix ryeynhoko iyax niyi pa, ngalan koci; saya u alaw balay bay tnqhlangan tndxral mi quri uuda seyji, hbaraw bay qnhlangan icil mniq koci saya pa splawa dha Taiwan ka ngalan dha hangan qnhlangan lmawa. Saya u balay bay wisu na qlhangan ka knlbangan tndxral pa 36,197 pinghwang kongri, kiya knkana ka Taiwan pntaw mi knkana msdalih tawyu, Ponghu cyutaw, duma tawyu mkngahu ucilung Hucyeyn mi duma Nanhay cutaw, Taipe ka soto, knbeyhing bay mi knhbaraw bay sediq pa Sinpeysu. Mndungus bay knhbrawan hiyi kana qnhlangan u 2,360 knbkiyan hiyi sediq, pusu bay u pnspuwan Han joku (sediq Holo mi sediq Hakka) mi Sediq Tnpusu Taiwan geynjumin joku. Kari qnhlangan wa kiya ka kari ida nkiya knkana txtaxa minjoku mi pnbawa tnkari Taiwan, dmuwi mndungus bay kari Telu mi kari Holo (kari Minnanyu Taysu),matas u dmuwi Han jiyi.

Gaga kska Yacow ka Taywan, 23 30 N, 121 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 35,980 sq km(hangan na o Tg139) (knlbanga dxgal o 32,260 sq km, knlbangan qsiya o 3,720 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 23,464,787 hiyi. Gaga Taypey ka pusu alang paru, jiyax 10 idas 10 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Taiwan ga wada sugan 22.70% ka dxgal qpahan, rahuq dxgal do niqan 77.30% na.

Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Cayingun, pnaah hngkawas2016 idas 5 jiyax 20pnrajing kmlawa klwaan.

File:Locator map of the ROC Taiwan.svg-Ida nkiya nniqan lnglingay.(自然地理位置)

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’

sapah teykung Taywan.


Pusu tyawmu: Splawa dha Cyokaminkoku Taiwan[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 1905 (Cingkwangsyu kngkawas 31), Cyokoku tongmonghuy u pnhiyu mniq Nihong Tokyo, cida  u pusa kari ka pnhiyu na, kari niyi u “Tbrinah Conghwa, phiyu Minkoku”. Kawas daw, Swen wen mniq pnsliyan  dha pprngaw cida u pskingal Cyokaminkoku ka hangan qnhlangan,  snbeyhing qmita phiyu minkoku u sediq ka pusu bay sndhuwan na.  

Babaw pnhiyu ka Cyokaminkoku daw, splawa dha mi lxan bayhangan u “Cyokoku”, “Hwa”; ana so kngkawas 1949 cida alaw Kokominto mi Kyosanto ka mccbu, wada ini baka Kyosanto ka Kokominto kiya mi wada qduriq miyah Taipe Taiwan ka tukcka seyhu, beytaq soto Cyang cingko mrdang cida u, seyhu Cyokaminkoku u  ida tmhangan dhiya nanaq sa Cyokoku, kiya mi ini dha srwani muru waya qmita ka Cyoka jnmin konghoko, kiya mi bukuy na u knlwanan dha tndxral ka nniqan Taru, Taru rwensyeyncyu. Seyhu Cyokaminkoku pkla dhiya nanaq pa balay bay knlwanan dha tndxral ka nniqan Taymin, nniqan Taiwan, Taymin, nniqan Taiwan,

A red flag, with a small blue rectangle in the top left hand corner on which sits a white sun composed of a circle surrounded by 12 rays.
Flag of Taiwan- Kwoci Taywan

Rikisi(歷史)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Rikisi Cyokaminkoku, rikisi Cyokoku mi rikisi Taiwan Cyokoku tayriku cida.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Yupan bwihur ka splawa Cyokaminkoku, nganlan dha tumkarac karac bhuway hidaw mbanah dxral splawa, ririh sa mtrawah, pstnaun, unaluka dungus na.
Tumndha mccbu ka Kokominto mi Kyosangto, elu qndriqan Kokominto seyhu.
Rikisi Taiwan, Bnkuwan kngkawas rikisi Taiwan.
Rikisi Hucyeyn siryey tyawmu

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku tayriku cida, Peyyang seyhu, Kokomin seyhu.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kndadax kngkawas 1840 ini baka mccbu tumntxan mccbu yapyeyn daw, wada pkixan ptrawah haycin mi ppwaluk quri qnlhangan  nganguc. Snturung quri so tuiril qnlhangan kongyeyhwa knbeyhing pkranan mi ini qdhuq mi knttu ini baka mccbu ka pnqsiqa qnhlangan, psburah knpriyux ka lnglungan  syakay mi Holo joku dukuricu ka sntangan dha u kndudul mrana. Puting hiti 19 seyki dhuq pnrdingan 20 seyki, quri so nniqan tuhunac Cyangsu, Cocyang, Hunan, Kwangco mi  hayway duma qnhlangan u prading tutuy ka pnuda Hayway Hwacyaw, Huytang, Sincyun, Laqi muyas ka muda mssli, dmudul pspawx Cingcaw tongcu phiyu burah qnlhangan ka qnpringan keming. Kndadax kngkawas 1895 Kwangco ciyi prading, spuda Sunwen ka pusu mpdudul  knkingal nniqan sediq Kemingtang; peyyah prading dhuq bukuy  pa snpusal muda ucwang ciyi, binaw alaw wada yahun hmtur mirik Cingting kiya ka ini pndungus. Kngkawas 1908 idas 11, mpdudul Cingting Cusi tayho mi Kwangsyu hwangti u wada  lmutuc mrdang, rmnririh dmuwi biyax dmpdudul  pa uka biyax qmlahang mi ini dha snhiyi uri. Kngkawas 1911 idas 9 cida, alaw Sucwan Pawru undo, Cing seyhu snkaun heytay Hupey musa mirik. Idas 10 diyax 10, Kongcinhuy  mi Wensweyso rmading Ucang ciyi, diya 11 ka phiyu Cyokaminkoku seyhu heytay, knkeidas u hbaraw bay txtaxa sng ka kndudul cmiyuk mtutuy, kiya ka Sinhay koming, Waymongku u wada pkla nanaq Dukuricu. Miyah qduriq thdil Taiwan ka seyhu kokominto.

Pusu tyawmu: Miyah qduriq thdil  Taiwan ka seyhu Cyokaminkoku mi Cyokaminkoku Taiwan jiday Peyyah kngkawas 1948 idas 8 prading, Cyokaminkoku qnduriq seyhu pa lmutuc pssli butay, qqiya bungka, wayhuy mi sediq Cyokoku qduriq miyah thdil Taiwan. Kngkawas 1947 idas 2 diyax 28 cida, wada  muda knbeyhing bay qnrqilan Nini Haci jikeyng ka Taiwan, kiya mi kngkawas 1949 idas 1 cida dungan pa, snturung  sqrbuq Taypingrun jikeyng, idas 5 cida,  pusa kari Taiwan cyeyyeyn ka Cngcng, idas 10 diyax 1, Cyokoku kyosangto u mniq Peyping muda phiyu Cyoka  jnmin konghoko congyang jnmin seyhu, kiya mi wada pryuxun Peycing tmhangan ka Peyping. Butay Kokominto pa wada mbiyax mccbu Kingmun Kuningto. Idas 12 diyax 7 cida, Cyokaminkoku congyang kndadax Nancing Cyokoku qduriq miyah thdil Tahoku Taiwan, mntna idas cida, wada ulkan Kyosangto Cyokoku ka Kwangsi, Sucwan. Kngkawas 1950 rmading ka Mccbu Cawseyng, snkaun t7 cyeyntuy kmlawa uucilung Taiwan ka Turumun, qnburang Cyokoku jnmin cyeyhwang heytay miyah knrmux cnbu Taiwan. Cuxan pa Ryeynhoko mi knhbaraw bay qnhlangan Tuiril pa alaw runan rngcan cyusu; kiya mi ngalan dha balay bay seyhu Cyokoku ka Cyokaminkoku ka cida. Jiday saya dpa hay mniq koci syakay ka hnyuwan dha u, kiya ka balay bay muru pnwaya  rmirih seyhu Cyokoku, srwanan mniq Ryeynhoko uri.

Kngkawas 2016 mi kngkawas 2020 cida, Micu cinputang hosweynjn Cayingwen ka wada mangal mi phyuwan muwaya bay qridin soto, kiya mi mniq Ripoing uri pa wada mangal hmrinas dmka knhbrawan hiyi ing, dmudul Mincu cinputang mntxan mndungus bay cucng, kiya mi mniq kngkawas 2020 soto sengkyo pa wada mangal 817 knbkiyan 231 ka hyo (wada mangal 57.13% ka hyo niya) mndungus lmutuc soto dungan, kndadax kngkawas 1996 minsweyn soto dhuq kngkawas 2020 pa knou bay hyo bntaqan na soto hosweynjn Cyokaminkoku. Alaw dmudul knpriyux Nyeyncin kayke mi quri so cnhdilan knpriyux, kiya ka wada  ini baka kngkawas 2018 Cyokaminkoku tihwang kongcu jnyeyn seyngkyo mi wada mlih knhbrawan ka mnangal keyngcyo mi sukyo. Kngkawas 2019 idas 5 cida, msupu kngkawas 2017 Suhwaing sucu tu748 go cyeysu mi mnuda kngkawas  2018 Cyokaminkoku cweyngkosing kongmin meytaq hyo tu10, 12 ang cida kiya ka muda smalu waya seyhu ka “Suhwaing sucu tu748 go cyeysu susinghwa” hwacuhwa Taiwan tongsing hwenin, kiya ka  wada tu1 qnhlangan smruwa tongsing hwenin muru pnwaya, mntxan dungan sndhu Cyokaminkoku  syeyncng, hwacu mi mincweyn.

Nniqan Lnlingay (地理)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Taiwan mi nniqan lnlingay Taiwan.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Ticu cyeyko (地質結構)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku nniqan lnlingay cityeyn mi Taiwan ticu.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

File:Taiwan NASA Terra MODIS 23791.jpg(Satellite photo of Taiwan. Description by NASA: "The island of Taiwan sits off of the coast of southern China between the East China Sea, the South China Sea, southwestern Japan's Nansei-shoto Islands, and the Pacific Ocean. The island is mostly mountainous in the east, but gradually transitions to gently sloping plains in the west. At the northern tip of the island is Taiwan's capital city, Taipei, which appears as a large grayish patch surrounded by dark green. In this image, most of Taiwan's eastern coast is dotted with low clouds, with low and high clouds off the coast in the Pacific Ocean. MODIS also detected three fires, which are marked in red. This true-color Terra MODIS was acquired December 15, 2002.")

Balay bay tndxral Cyokaminkoku saya pa 99% ka wa mniq msthiyaq Cyokoku tayriku 180 kongri na Taiwan taw, 1% ka duma ttiping tawyu, kana bay knlbangan tndxral pa 36,197 pinghwang kongri. Tuiril Taiwan taw ka uucilung Taiwan, tudaya ka Tonghay, tunarac u msdalih uucilung Huyriping dhuq Taypingyang, tuhunac ka Ryusong haysya, tuiril hunac ka Nanhay. Knbbaraw tuhunac dhuq tudaya tawyu pa ya bay 400 kongri,  knlbangan bay tunarac dhuq tuiril pa dhuq 145 kongri.

Uxay wana Taiwan mi ssiyaw tawyu, niqan tuiril daya Ponghu cyuntaw, kiya mi msdalih mkngahu ucilung Cyokoku tayriku ka Kingmung cyuntaw, Ucyo ryeyyu mi Macu ryeytaw. Wa kcka Nanhay pa niqan Tongsa cyuntaw, Congsa cyuntaw, Nansa cyuntaw, binaw uka ka tnpusu mniq hiya ana knuwan ka sediq. Ssiyaw Taiwan pa niqan Ranyu, Ryutaw, Kweysan taw, Kirong yu, Myeynhwa yu, Pongcya yu, Hwaping yu, Tyawyutay ryeyyu na Hwosan taw uri na, kiya mi wa mniq tuhunac ka Ryocyo yu, Cisingyeyn na sanhucyaw taw.     

Tising Sweywen (地形水文 )      [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku tawyu ryeypyaw  [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

File:烏山頭水庫內深處二.jpg(臺南中部的烏山頭水庫,由日本技師八田與一設計,作為整個嘉南大圳工程的一部分,對嘉南平原的灌溉有很深遠的影響。)

Lipax hnyuwan Taiwan pntaw pa mntnna bay bunga, niqan dwiyaq, cyorin, mkrbuq dxral, bbrnux, tayti ka lnlingay niya, nniqan knlbangan lmiqu tunarac u ya bay niqan tndxral 50%. Uuda tudu dwiyaq mi ddxral u mntna hari kana, tudaya u mquri tunarac daya dhuq tiiril hunac, tuhunac u mquri tudaya daya dhuq tuhunac hunac, kndadax tunarac dhuq tuiril pa niqan ddwiyaq mkngahu ucilung, tkcka tudu dwiyaq, Sweysan tudu dwiyaq, Yusan tudu dwiyaq, Kayjwey tudu dwiyaq mi Arisan tudu dwiyaq. Taiwan ka tu4 tubbaraw bay dudux dwiyaq tawyu, tududux bay dwiyaq ka Yusan pa niqan 3,952 meyta, niqan 200 sngari dudux dwiyaq ka hmrinas 3,000 meyta. Tuiril mquri baraw twancng lmiqu tuiril ka so tnblayan na lmiqu cyorin mi tayti, tayti oa to bay so toke sancng risucng mi pnspuwan scuqi snbrahan suhong kuring, niqan Rinko tayti, Toyeyng tayti, Tatu tayti, Pakwa tayti…, cyoring pa to bay tayti ka wada kyapan qsiya yayung kiya ka so kiya da.    

Kndkilan kkarac(氣候生態)   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Kkarac Taiwan   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

File:Jiankang Road, Taipei City 20010917.jpg(2001年中度颱風納莉過境後臺北市健康路的沒頂車輛)

Hucyeyn sng Macu ryeytaw pa wa mniq tnuayus Cecyang sng mi Hucyeyn sng, Huco su na Mincyangko ini sthiyaq, kiya ka Tunarac ucilung spruwan bay cyuntaw uri, mksipaw ucilung ka Cecyang sng Tacntaw mi Icyangsan taw, niqan balay ririh niya keyngkyo kndkilan kkarac mi uucilung. Ryeytaw niyi pa quri so hujetay cihong kkarac cyu, wa mniq balay bay wisu qlhangan Cyokaminkoku tudaya balay, mkmuhul ka misan mi mhhuriq, mncun mskuy hari, kiya mi ini hari quyux mi kndnguwan hari ka srwasaw mi krpuhan, kari bay quyux ka rrbawan, mntna hari kkarac mkngahu ucilung Hucyeyn sng na nniqan Cyokoku Tariku. Kari bay qduda ucilung, niqan in ow sintyeynwong, congtoow…yahan msangay mi pkrana tnwawa. Kcka taw niyi pa alaw ka btasil Hwakangyeyn, kiya ka ini kndungus ka cupey, so kiya sspriq ka pusu na bay.

Taiwan pntaw pa wa mniq babaw peyhuy kweysyeyn, kkarac niya pa wa mniq iyax Hayyangsing jetay mi Yajetay ka kkarac; tbkuwan ka knkana bay kkarac pa bbaraw ka rrbawan mi mhhuriq, llbu ka diyax misan mi muxul. Pntkanan kntlxan misan u iyax 15°C dhuq 20°C, rrbawan u hmrinas 28°C. Tudaya pa alaw ka sbhuran tunarac daya mniq idas 1 dhuq idas 3 mtmay diyax qqyuxan, nniqan tukcka mi tuhunac pa ini nanaq huya kiya. Idas 5 ka mtmay iyax qyuxan bngerux, idas 6 dhuq idas 9 pa mtilux mi mhhuriq, qyuxan ka tuhunac u mnou quri tudaya. Beyhing ssbwihur ka mniq idas 7 dhuq idas 10 miyah knrmux Taiwan, madas balay knbeyhing quyux kiya ka dndulan qnrqilan rngecux, idas 11 dhuq idas 12 cida daw iyax kndnguwan kiya. Pndkanan quri qqyuxn Taiwan pa 2,600 rimi, kiya ka mkm3 qqyuxan jeynseykay, kiya ka knou bay quyux tawyu uri, kiya ka knkana mhhuriq bay yuci Asia uri; kcka niyi pa nniqan tuhunac pa niqan 90% ka mniq

Singcng cyuhwa(行政區劃)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Balay bay nniqan qnlhangan(實際統治區域)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku singcng cyuhwa mi Taiwan singcng cyuhwa[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Tayhoku (臺北市)
Sinpey su (新北市)
Kirong su (基隆市)
Toeyng su (桃園市)
Sinciku keyng (新竹縣)
Sinciku su (新竹市)
Byoricu keyng (苗栗縣)
Taycyu su (臺中市)
Syoka keyng (彰化縣)
Ponghu keyng (澎湖縣)
Nanto keyng (南投縣)
Yunrin keyng (雲林縣)
Kagi keyng (嘉義縣)
Kagi su (嘉義市)
Taynang su (臺南市)
Takaw su (高雄市)
Heyto keyng (屏東縣)
Girang keyng (宜蘭縣)
Kareyngko keyng (花蓮縣)
Tayto keyng (臺東縣)
Taiwan (臺灣)
Kingmong keyng (金門縣) 
Ryeyncyang keyng (連江縣)
Hucyeyn sng (福建省)
Ucyo yu (烏坵嶼)
Tongsa cyuntaw (東沙群島)
Nansa Taypingtaw mi Congcocyaw (南沙太平島與中洲礁)

Kngkawas 1955 Tcntaw ini baka qduriq brinah Taiwan daw, balay bay qnlhangan niya Cyokaminkoku pa wana Taiwan pntaw mi Husu tawyu (Kana tndxral pa na Taiwan kana), Ponghu cyuntaw (Kana tndxral pa na Taiwan kana), Kingmong cyuntaw (Kana tndxral pa na Hucyeyn sng Kingmong keyng), Macu ryeytaw (MnHucyeyn sng Cangre keyng, Royeyn keyng, Ryeyncyng keyng, kngkawas 1956 daw sbuway quri Ryeyncyang keyng qmlahang ka kana tndxral), Ucyoyu (NmnHucyeyn sng Hutyeyn kng, kngkawas 1954 daw sbuway Kingmong ka rmirih qmlahang), kiya mi Tongsa cyuntaw mi Nansa cyuntaw na Tayping taw, Congco cyaw (MnnHaynan tepyey singcngcyu, kngkawas 1990 daw, wada sbuway Takaw Cicincyun ka rmirih qmlahang dhuq saya) mi kana tawyu.

Miyah thdil Taiwan ka seyhu niyi daw, alaw muda snkila uuda kcka qnlhangan mi nganguc qnlhangan, snpusal muda knpriyux singcng cyuhwa Taiwan, Ponghu, Kingmong, Macu. Hucyeyn sng mi Taiwan sng u mniq kngkawas 1956 mi kngkawas 1998 cida wada clkuhan ka biyax mi qpahun niya sngci seyhu, wada pqriyun congyang seyhu kana ka qpahun sngci seyhu da, wana qpahun slxan ka rngiyan. Kiya mi kngkawas 1967 mi kngkawas 1979 cida, Tayhoku mi Takaw pa kndadax Taiwan sng sngsyasu mkala psdhun cusyasu. Kngkawas 2010 cida, wada psdhun cusyasu seyhu uri ka mntna hicyo ka Tayhoku keyng, Taycyu su, Taynang su, kiya mi wada pryuxan Burah Tayhoku tmhangan ka Tayhoku keyng, kiya mi Tacyu su mi Taycyu keyng, Taynang su mi Taynang keyng u wada pspun ka keyng su mi psdhun mkala cusyasu. Kngkawas 2014 cida, wada psdhun mkala cusyasu ka Toeyng keyng mi pryuxun tmhangan Toeyng su.

Hwari cyangyu(法理疆域)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Qtayi: Cyokaminkoku cyangyu, nkiya Cyokaminkoku kongkaw cyangyu singcng cyuhwa, pnluban Cyokaminkoku mi qnlhangan Mongku mi nniqan Taiwan[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Cyokaminkoku mniq Tayriku cida ka kana knlbangan tndxral u 11,418,194 pinghwa kongri, kiya ka kana jeynseykay tu2 knbeyhing tndxral qnlhangan, cyangyu tudaya u dhuq Tangnuwuryanghay na Sayeynring, Tunarac dhuq u Heyrongcyang mi Usuricyang pnstrngan yayung, tuhunac u dhuq Nansa cyuntaw na Cngmuansa, Ritiansa hayyu, tuiril pa dhuq Pamiar kawyeyn na Pncuhe. Peyyang seyhu mniq kngkawas 1913 pkla hwayiring, psdhu sng, taw, keyng sanci singcngcyu cutu, so kawas daw phiyu 35 sngci singcngcyu. Kngkawas 1921 cida pa muda psanak “tepyeysu” mi “putongsu” dungan, phiyu Cingtu, Cinku, Songhu, Cingtaw, Haarpin, Hanko 6 ka tepyeysu. Kokomin seyhu u kngkawas 1927 mniq Nancing phiyu da u, plihan ka taw mi phiyu Singcng tucacyu. Kngkawas 1947 panpu tndxral pa kiya knkana 35 snghwen, 12 cusyasu, 1 tepyey singcngcyu mi Sicang tihwang.

Psdhu Sotu(首都定位)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Sotu Cyokaminkoku[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

File:President house tp2.JPG(中華民國總統府 )

Kngkawas 1912 idas 3, Cyokaminkoku rinji sanggiing seyngkyo Yeynsukay ka tu2 rinji beyhing soto da u, Cyokaminkoku rinji seyhu pa kndadax Nancingsu mquru tudaya thdil Cingcaw sotu Peycingsu. Babaw da u rinji seyhu dhuq peyyang seyhu, to so dmuwi Peycing ka ngalan sotu Cyokaminkoku. Kngkawas 1928 kokomin seyhu pa wada mnhdu kokomin kemingcyun peyhwa daw thdil mniq Nancinsu ka sotu, kiya mi kngkawas 1931 ka muda pnwaya “Cyokaminkoku syuncng suci yeyhwa” kcka tu5 tyaw ptura bay matas kwotu ka phyuwan Nancingsu, psdhu hniwan sotu ka Nancingsu. Binaw mniq kngkawas 1937 cida Cyokoku knciyuk Tanah Tunux mccbu da u, alaw wada yahan lmiwaq Tanah Tunux mi Kokomin seyhu u mntna knwas cida idas 11 diyax 21 pa, pkla kari kana congyang seyhu ciko pa pkixan kndadax Nancingsu thdil Congcingsu.

Seyji(政治)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Seyhu cyeyko(政府結構)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku seyji, Cyokaminkoku mi Taiwan Seyngkyo.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Tukingal qnlhangan konghecu Asiaco ka Cyokaminkoku. Kiya mi uxay qnlhangan pnhiyu nanaq mndungus bay dsediq Taiwan ka Cyokaminkoku, Seyhu Cyokaminkoku u spuda “keyngpo Cyokaminkoku” mi sanmincuyi pnhiyu, brah u pdungus qnlhangan ka “minyo, mincu,minsyang ka mincu konghekwo”, bukuy u snrnu quri txtaxa minjoku u msbalay mincu cuyi, kongmin keynri dmuwi mincweyn cuyi, dmayaw ssediq ka minsng cuyi. Wada smlun ka keyngpo daw muda pnwaya ddha socangcu (dmka sotocu), Cyokaminkoku soto ka yeynso qnhlangan mi Cyokaminkoku sancyun tongsway, kiya mi spuda pnhiyu Swenwen ka 5 biyax keyngpo cyako kiya mi psuwan Singcngyeyng, Ripoing, Suhwayeyn, Kawsuyeyn, Cyeyncayeyn rrima ciko. Kngkawas 1994 tumn3 snbarah smmalu ka keyngpo daw, pskingal kari spuda kongmin ka msdurux seyngkyo phiyu soto, mntxan ratuc u 4 kngkawas mi malu mntxan lmutuc mangal dungan. Soto pa niqan biyax mpprngaw Singcngyeyng, Ripoing, Suhwanyeyng, Skeynging mi Cyeyncayeyng suwu, kiya mi psdhu snkaul Singcng ingcyo, pssli neyke.

Singcngyeyng pa, dmudul mku qmlahang qpahun qnlhangan, spuda waya pnssliyan pnwaya mi muru biyax qpahun muda, Singcng ingcyo ka pudu dmudul kekwey, soto ka psdhu phiyu, ana ini spuda kokoingkay smruwa. Trahuc daw phiyu pu, ingkay dcikwan muda qmpah qqpahun, kiya mi niqan 7 dhuq 9 ka cngwuing.

Ripoing pa, kiya ka knbaraw bay smmalu waya ciko, kingal ingcu na kokoingkay, Ripoing ingcyo pa kndadax nanaq ripoing muda umaw; 113 hiyi ka Ripoing u spuda tan 1 sweyncyu 2 pyawcu seyngkyo muda phiyu, mntxan ratuc u 4 kngkawas. Binaw alaw Singcngyeyng ingcyo ka spuda soto psdhu phiyu, ini spuda Ripoing psruwa, mnhdu pnrngawan Ripoing pa ana ini spuda Singcngyeyng mi soto smruwa uri, kiya ka niqan so ini pntna kari ka Singcng mi Rihwa cikwan daw mncun uka brahan ppsruwa mi psbalay.

Suhwayeyng pa, kiya ka Cyokaminkoku knbaraw bay suhwa cikwan, pusu bay u snri minsu, singsu, singcng susong, pcahu komuing. Suhwayeyng ingcyo, huku ingcyo mi 13 hiyi beyhing hwakwan pssli beyhing hwakwan kaygi, beyhing hwakwan mntxan ratuc qpahun pa 8 kngkawas, spuda soto ka pusa hangan, kiya mi spuda Ripoing ka smruwa daw psdhu phiyu, dmudul pskingal kari keyngpo, horicu uxay daw pnwaya, kiya mi dmudul keyngpo hwating snri soto, hukusoto na tanhean, kiya mi wada smliq waya keyngpo ka cngtang mi pplixun.

Skeynging, dmudul komuing cuke umaw, pskeyng seyhu kwanyeyn, sndhu umaw, kawhe ka qqpahun. Kiya ka knkana Skeynging ingcyo huku ingcyo pa, kana bay u 7 dhuq 9 hiyi ka Skeynging, mntxan ratuc qpahun u 4 kngkawas, spuda soto ka pusa hangan, kiya mi spuda Ripoing ka muda  smruwa mi psdhu phiyu, kngkawas 2008 cida pa kana bay u niqan 338,305 hiyi komuing ka wada psdhuwan qpahun.

Cyeyncaing ka tqlahang qnpah seyhu na cangse tyawca ciko, trahuc knkingal ingkay u malu pquri singcng cikwan muda singcng tyawca, knkana cyeyncaingcyo, hukuingcyo mniq kcka, kana cyeynca ing u pnsliyan 29 hiyi sediq, mntxan diyax snpngan u 6 kngkawas, soto ka muda pusa hangan mi, spuda ripoing ka smruwa mi psdhuwan phiyu.

Horicu Pnwaya(法律制度)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Seykining mku qmlahang keci hoing ka Suhwaing.

Pusu tyawmu: Keyngpo Cyokaminkoku mi Horicu Cyokaminkoku.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

“Keyngpo Cyokaminkoku” mi “Keyngpo cngsyo tyawwen” ka pusu bay waya pnwaya Cyokaminkoku, kcka hiya u sndhu pusu biyax qnlhangan pa nkana ssediq qnlhangan kana, qmlahang txtaxa ssediq u niqan qbubur, kari, knkla, thdil nniqan, mssli pnsliyan mi knkingal kluwanan biyax mtrawah pa ini krmxi smliq; ssediq u ini psnaki ka snaw mi qridin (singcingsyang), snhiyan, minjoku, knpruwan hnyuwan, tangpay pa pntnaun qmlahang kana, kiya mi phiyu smalu biyax singcng, biyax smmalu waya (ripoing), biyax suhwa, biyax sskeyng, biyax keyngsa rrima biyax ka dmudul tnpusu seyhu, spuda biyax pnsdkanan pnwaya qmlahang nanaq dhiya ka seyhu tnualang, kiya mi sndhu quri so snrdingan bay ddaun qnlhangan mi tnqlahang biyax qqlahang qqridin, llaqi, ppqita narux, syakay pawsyeyn, ini khbaraw hiyi minjoku, sediq tnpusu. Tu1 qnlhangan muda pnwaya tongsing msturung kana Asiaco ka Cyokaminkoku. Ana so ini pntna ka qqita syakay quri smruwa pnwaya tongsing msturung pa, binaw suhwaing tahwakwan u spuda waya muda psdhu, pkla kari ini qqlhangi ka tongsing meturung daw smliq mtrawah msturung, biyax pnsdkanan, snpung diyax dmurun ripoing ka muda smalu waya qqlahang tongsing msturung. Kngkawas 2019 idas 5 diyax 17 cida, ripoing u muda cmiyuk pnklanan kari suhwaing tahwakwan, wada pdaun ka tongsing u malu spuda hucng cikwan pusa hangan msturung.

Qqita quri Seyji(政治立場)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kndadax iyax kngkawas 1922 dhuq kngkawas 2014, ssediq Taiwan pa qmita quri so dhiya nanaq “sediq Taiwan” mi “sediq Cyokoku” na knpriyux pklanan.

Pusu tyawmu: Taiwan tongtu yiti, Cyokaminkoku cngtang, Taiwan citising, Taiwandukuricu undo, knkingal nniqn knkingal qnlhangan, 92kongsu mi pskingal Cyokoku.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kndadax iyax kngkawas 1922 dhuq kngkawas 2014, ssediq Taiwan pa qmita quri so dhiya nanaq “sediq Taiwan” mi “sediq Cyokoku” na knpriyux pklanan.

Kndadax ptrawah tangcin daw, cngtang Cyokaminkoku u kawas kawas kndudul mrana ka knou niya, mniq kngkawas 2015 cida pa knkana na bay cngtang pa niqan 286 knou. dCyokoku kokominto u mquri tongyi niya pa ngalan dha Ttmukarac, mmquri dukuricu niya ka Mincu Cinputang, Taiwan Twancyey Ryeynmong, Sutayriryang, Taiwancicin pa ngalan dha Mkmsama kiya. Ddha dha pa qqita dha quri qnlhangan, pnklanan Cyoka mi pnklanan Taiwan, pnluban quri ddha mksipaw uclung, Hnyuwan seyji Taiwan, mnquri pusu biyax, ini pntna ka qqita dha “Cyokoku”, Ttmukarac pa qnita dha u “nCyokoku” ka Taiwan, kiyami Cyokaminkoku ka muru pnwaya mndungus bay qnhlangan, dmkuh mquri pskingal qmlahang ka Cyokoku, Mmsama pa qnita dha pa “Cyokaminkoku” ka hangan qnlhangan Taiwan kiya ka dmuwi pusu biyax qnlhangan dukuricu, ini sruwa Taiwan ka “nCyokoku”, kiya mi miying bay snrwanan waycyaw uxay daw dukuricu phiyu qnlhangan. Quri so waycyaw cngce pa, ddha niyi u mbiyax bay dmudul tumal pnssliyan kwoci kana, kiya mi qnita dha pa spuda sediq qnlhangan ka muda smruwa pkrana pusu biyax. Kiya u uxay Ttmukarac mi uxy Mkmsama uri ka Cinmintang, Mikwotang, Micongtang pa wada ngalan Mkmudu kiya.

Quri so pprngawan hnyuwan(地位爭議)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Hnyuwan seyji Cyokaminkoku saya mi ya niqan pprngawan pa, mnqnlhangan ini srwani qmita hbaraw kwoci, pusu bay mongday niya pa pneyyah Cyokajnminkonghekwo na “dungus quri kingal Cyokoku”. Cyokoku Kokominto mi Cyokoku Kyosanto na mccbu Kwo Kong, wada ini baka ka Cyokoku Kokominto, Cyokaminkoku qnduriq seyhu daw kiya ka miyax thdil Taiwan hini, hana prading cida pa spuda “Keyngpo Cyokaminkoku” pusa kari dhiya ka rmirih Cyokoku na murux bay taxa muru pnwaya pnhiya na seyhu, kiya u knttu sndhu pusa kari “tbrinah mcbu Cyokoku Tayriku” dungan mi “Sanmincuyi pskingal qmlahang Cyokoku”; binaw ddha pnusa kari niyi pa peyyah kngkawas 1990 daw wada kndudul ini dayi rmngaw da, qqita quri so niyi ka seyhu pa to bay so snrwanan dndulan ccngtang.

Waycyaw(外交)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Waycyaw Cyokaminkoku mi rikisi waycyaw Cyokaminkoku.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pnluban quri nganguc Cyokaminkoku:

Pnluban Kwoci(國際關係)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 2020 nhwasing seyhu Cayingwen ka bburah passport Cyokaminkoku, tukubeycu niya pa snbeyhing spatas “TAIWAN” ka rhiq niya.

Hana pnhiyu ka Cyokaminkoku pa, alaw iyux spuda waycyaw srwananuu kiya mi lmutucdmuwi kari pnsdhuwan Cingcaw, babaw na hiti Peyyang seyhu mi Kokomin seyhu ka dmuwi kari pnsdhuwan ini pndungus muda ptrawah pprngaw. Kngkawas 1945 cida, tumal msupu phiyu Ryeynhekwo ka Cyokaminkoku, kiya wada mangal qpahun Qnlhangan Cangjn Riji Ryeynhekwo Anjeyng Rijikay. Qnlhangan tuirl pa ana so wada qduriq miyah Taiwan ka Cyokaminkoku u ida ini pstuq pnluban waycyaw, binaw Cyokajnminkonghekwo u mniq kngkawas 1971 cida wada pdanan “Ryeynhekwo taykay 2758 go cweyyi” wada mangal biyax rmirih “Cyokoku”; iyux meysa “ddha ka biyax rmirih” mi ini srwani, wada malax Ryeynhekwo ka Cyokaminkoku, wada ddulan mipix waycyaw, hbaraw bay qnlhanga ka mniq kknkawas 1970 smruwa Cyokajnminkonghekwo, kiya mi alaw quri “kingal Cyokoku” ida pnwaya kiya mi wada pstuq pnluban wayaw Cyokaminkoku. Alaw wada uka ka biyax mi hnhangan mniq Ryeynhekwo, ini knbaka ka knhbaraw snrwanan wayacyaw, kiya u ida niqan bay pprngawan na ka hnyuwan na seuji mi horicu ka Cyokaminkoku.

Pnluban ddha qnlhangan(兩國關係)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Pnluban ucilung ddha qnlhangan, quri mqriqu Taiwan, pnluban Cyokoku mi Taiwan saya.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 2015 cida, Maingcyo mi Sicinping pa mniq Sincyapo muda mnwaya bay ptqita dqras ka ddha bukung qnlhangan.

Cyokaminkoku qnduriq seyhu miyah thdil Taiwan daw wada muda cyeyyeyn, ini ddha mtutuy ka knmalu mi qnnaqah mi tuturu ini sruwa cngce, hmtur ana manu muda pprngaw kari Cyokoku, pnluban Taiwan mi Cyokoku u wada so msqrbuq uka bay bbrahan, ssediq ddha qnlhanga pa wada so dalih mk50 kngkawas ini ppwaluk. Iyax Seyhu Cyangcingkwo ccida, pusa kari quri “Sanmincuyi pskingal qmlahang Cyokoku”. Iyax na cida u wada nuda snpusal Ucilung Taiwan weyci. Kngkawas 1996 cida pa alaw ka muda tumtxan knkana ssediq qnlhangan meytaq sota ka Cyokaminkoku; kiya ka nuda Ucilung Taiwan huytan weyci. Kngkawas 2020 cida pa krinah bay miyax pssicu Taiwan ka skoki kyosanto Cyokoku dungal.

Cyunsu(軍事)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Butay qnlhangan Cyokaminkoku mi Cyunsu Cyokaminkoku.

Cyokaminkoku pa ida so knbeyring mi mkla bay knkla ka cyunsu butay, psnakan Rucyun, Haycyun mi Kongcyun, soto Cyokaminkoku ka mpdudul kana butay. Dhuq kngkawas 1970 ccida, pusu bay qqpahun butay u ulkun dungan ka Cyokoku tayriku wisu qlhangan Kyosangto Cyokajnminkonghekwo, saya daw wada knpriyux qqlahang so uxay yahun mcbu ngalun pskingal qmlahang Cyokajnminkonghekwo. Pusu pnkranan butay pa kndadax Rucyun mi wada pquri Kongcyun mi Haycyun uri, biyax qqlahang u wada sbuway wencu seyhu qmlahang uri da. Kiya mi kwohwangpu Cyokaminkoku pa pusa kari “Sndhu qmlahang, ppchdil psicu” ka quri so uuda tnlayan, keykaku ita nanaq ka muda tqlahang krmxun mi hmkun ka heytay jnmincyeyhwang Cyokoku, kiya mi knrmun beytaq cnyukan cyunsu Amirika. Cyokaminkoku mi Amirika pa mnniq kngkawas 1954 cida mnuda ppatas pnsdhuwan “Cong Mey kongtong hwangyu tyawyey”, wada phiyu heytay Amirika syeyhwang Taiwan sringpu (USTDC), mi phiyu Tnpusu mniq Taiwan heytay Amirika komongtwan (MAAG), ya bay niqan 30,000 hiyi heytay Amirika tnpusu dmayaw qmlahang Taiwan, dhuq kngkawas 1979 pa wada tuhuy Cyokajnminkohekwo cyeyncyaw ka Amirika, kiya mi wada ptalax Cokaminkoku ka Amirika daw, tnpusu mniq Taiwan ka heytay Amirika u wada mlatac Taiwan uri da. Kngkawas 2018 prading dhuq saya pa, wada kndudul mkala ka knmalu pnluban Taiwan mi Amirika, mnsnpusal keykaku cyusu cawcyeyn pusu miyax Asia Taypingyang ka heytay Amirika, so niyi u kiya ka pkmalu pquri cyunsu Taiwan mi kwohwang.

Keyjay(經濟)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Mpcriyu cida ka hidaw mniq singyicyu Taihoku, kcka tnpusu mhiyu ka smnluwan sspah knbeyhing pa kiya ka Tayhoku 101.

Pnklanan niya(發展情況)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Keyjay Taiwan, rikisi keyjay Taiwan, so snklwiun ka Taiwan.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Seyhu qnduriq Cyokaminkoku pa kndadax kngkawas 1949 daw pnusa ou kluwanan keykaku keyjay, kiya mi 1960 ccida u pnkrana cuko tawsyang keyjay.

Kngdadax kngkawas 1990 prading, wada kntikuh ka qqlahang seyhu quri keyjay tocu mi mtrawah mawyi, duma ginghang nqnlhangan mi nciyey qnlhangan ka kndudul suyohwa, kiya mi qnlhangan pa wada pusa kari pquri Cyokoku tayriku mi qnlhangan dtunarac hunac Asia ka cyeyci yongjn mi mquri tuhunac cngce. Babaw niya daw slhbun scuqi msdalih pnluban ka uucilung ddha qnlhangan niyi, kiya mi soto brah Apeyn (Cnsweypyeyn) mniq kngkawas 2006 cida u pusa kari “ndwanun bnkuwan qmlahang, niqan ririh ptrawah”, pkmlih scuqi sntmanan quri keyjay Cyokokuh.

Ppanan rulu(交通運輸)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Taytyey R190 sing kisya Caytyeynci muda eyki Swangsi.

Pusu tyawmu: Ppanan rulu Taiwan.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu qmlahang dmudul cyawtong wangrwo na tawey ka Cyawtongpu Cyokaminkoku, kiya mi ttrahuc niya pa pnhiyu Cyawtongpu yunsu keyngkyoso ka muda psbalay mkkiyux ka rrulu. Cyokaminkoku kongru pa spuda pnwaya u psnakan kwotaw, sngtaw, staw, syeyntaw, cyutaw mi syangtaw, niqan spuda ddiyun kkluwanan na seymong kongru. Knbbaraw kcka Taiwan taw na kongru mi hhakaw pa ya bay niqan 47,000 kongri, to bay wa tqapur so tnkranan quri nniqan tuiril. Knbbaraw bay ddha bnkuwan elu beyhing pa to bay lmutuc tudaya dhuq tuhunac Taiwan kana, kingal ka kngkawas 1978 prading muda, knbbaraw u 373 kongri ka Congsan kawsukongru (kwotaw 1 haw), 1997 prading muda, kana bay knbbaraw u 432 kongri ka Formo kawsukongru (kwotaw 3 haw). Niqan uri ka tunarac nniqan tnkranan pa smnlanan Kwaysu tawru lmutuc, Tayhoku su dhuq Girang keyng pa niqan knkana Bnlingan Sweysa ka Cyangweysuy kawsu kongru (kwotaw 5 haw).

Kongyong suyey(公用事業)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Yobing Tayhoku.

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku kongying suyey.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pktrawah Cyokaminkoku bnkuwan bbuway deyngki, yunsu, psuwan smmalu na qqpahun u pusu bay ka bnuway speyyah Taiwan deyngki kojyo, dhiya nanaq u wisu qmlahang 78 ka hacideynsyo, niqan 27 ka Biyax puniq hacideynsyo, 3 ka Heneng hacideysyo, 11 ka Biyax bwuhur hacideynsyo, 39 ka Biyax qsiya hacideynsyo, 10 ka Rdax deyngki hidaw hacideynsyo, kiya mi 1 ka Cawsi hacideynsyo, kiya u smatang mniq iyax 4 kngkawas muda phiyu smmalu 2 Kntilux dxral hacideynsyo mi Hayyang wenca hacideynsyo, niqan uri ka Taiwan deyngki kojyo pa muda mari ddeyngki nngyeyn quri minying ciyey. Quri so pndungus pnyahan qsiya pa pnsnakan qmlahang nniqan Tayhoku ka Suyeycu pnyahan qsiya Tayhoku, kiya mi muda qmlahang quri nniqan icil ka Kojyo pnyahan qsiya Taiwan, niqan 31 ka koba pnyahan qsiya mi 47 ka Langu psliyan qsiya. Qqpahun quri yobing pa kndadax kngkawas 2003 ka Kojyo Cyoka Yobing muda, kiya mi brah niya u trahuc Cyawtongpu Cyokaminkoku na Yobing Congcyu Cyawtongpu. Kiya u Cyoka Yobing saya u Cyawtongpu Cyokaminkoku ka knkana dmuwi biyax na kojyo qnlhangan, kiya mi mniq knkingal nniqan phiyu 20 ka qmlahang congsincyu, 3 ka muda yocyeyn curi congsin mi 1,322 ka Yobing.

Cyokaminkoku u dhuq kngkawas 1996 brah cida han pa wana Cyoka tyeynsin ka muruxbay tyeynsin huwu niqan ka mincyeyn ciyey tumal yeynsin huwu sucang, Cyoka tyeynsin saya knbeyhing bay pnsung dhiya pa, niqan Yeyncwan tyeynsin mi Taiwan Taketa, bukuy daw Taiwan cusing (Weypaw tyeynsin) mi Yatay tyeynsin u skkingal phiyu uri.

Keswey cisu(科學技術)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Spuda kojyo Hwaswo kanpyutar smnalu ka ATX kuyke cucipan kanpyutar.   

Pusu tyawmu: Cyokaminkoku keci.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Cyokaminkoku mnniq Cyokoku Tayriku ccida, spuda rnduwan minkoku cyunhwa, qnlhangan icil ka tumal mi dndulan mccbu ka knkingal nniqan, kiya ka wada sccuqi thuway ka pkranan keci. Kiya mi kndadax qnduriq thdil miyah Taiwan ka seyhu daw, mntna madas pneyyah Cyokoku Tairiku na sweysu jncay mi keswey cisu, kiya ka ngalan snrdingan pkranan keswey cisu hiti. Kcka niyi u mnuda kawas kawas pkrana, bnkuwan keci Taiwan pa ya bay malu psnakan mquri qqpahun pphpah, quri so rang tlaway ka rmirih keci qqpahun ppwalang, mquri qqpahun pnsltudan smmalu cisu, quri so hwangcu ka rmirih smmalu knpriyux keci, kiya uri mi alaw ita nanaq pa mbiyax bay pkrana pantawti qqpahun kawkeci, quri ddiyun knkana kanpyutar, kwangtyey keci, qqpahun tongsyun pa mniq jeynseykay keyjay u nniqan bay hhangan ka qqpahun kawkeci Taiwan.

Knhbrawan hiyi sediq(人口)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Knhbrawan hiyi sediq Taiwan mi kokomin Cyokaminkoku.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Nniqan knkingal minjoku(族群分布)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: sediq Taiwan, minjoku Taiwan, Sediq Tnpusu Taiwan mi bnkuwan Cyokaminkoku nniqan Taiwan syang cn su cyu.

Wa mniq qnlhangan Cyokaminkoku ka sediq Taiwan saya pa niqan 23,590,744 hiyi sediq knhbrawan, kcka na hini pa 59.92% ka wa mssli mniq csyasu; jnko mitu knkingal pinghwang kongri u 650 hiyi sediq, kana jeyngseykay pa qnlhangan hmrinas 10 kbkuy hiyi sediq u msnul Mongcyara mi tu2 bnkuwan ka Taiwan. Pusu bay nniqan sediq ka tndxral Taiwan pntaw, kiya mi nniqan tuiril Taiwan tubrnux ka knhbaraw bay; duicil wa mniq Ponghutaw ka 103,410 hiyi sediq, wa mniq Kingmung cyutaw ka 135,816, wa mniq Macu reytaw ka 12,727 hiyi sediq, niqan uri ka knhbrawan knbkiyan hiyi sediq pa uka hangan dha meybu qnhlangan, smruwa sndha hangan qnlhangan ka Cyokaminkoku, niqan meybu qnlhangan niya pa kiya ka kokomin Cyokaminkoku kana. Kiya mi quri so pnspuwan mijoku pa, 95% ka Hanjoku (Hoio, Hakka mi Telu), niqan uri ka Nantaw Yusi Sediq Tnpusu Taiwan pa ya bay 2.5% kiya. Mnpusa kari “tuspac knbeyhing minkoku” ka Mincu Cinpu tang muda psbalay pnluban minjoku mi qnlhangan, hmrinas 90% ka minjoku u alaw ka mnsupu mnuda quri seyji mi kndudul pkranan “sediq Taiwan” ka knklanan, binaw ka ini dhuq 10% ka sediq qnlhangan pa qmita dhiya nanaq u “sediq Cyokoku” mnchaya mi ini pklanan “sediq Taiwan” ka qnita dha.

Kiya mi kcka niya pa niqan 84% ka Hanjoku pa llutuc tnhdilan 17 seyki dhuq brah kngkawas 1945 kndadax Cyokoku Tayriku miyah Taiwan, ddhiya niyi wa mniq nniqan Taiwan u wada dha ngalan “sediq pnsng”. “Sediq pnsng” u to bay kndadax Cyokoku Tayriku nniqan tunarac hunac, kiya ka knkana kndadax tmhdilan Hucyeyn sng tuhunac mkngahu ucilung, knkana knhbrawan hiyi sediq u 70% ka llutuc sediq Holo Taiwan, kiya mi kndadax Kwangtong sng ssiyaw thdil, knkana knhbrawan u 13.5% ka llutuc Hakka sediq Taiwan. Duma ka qnita dha pa Hanjoku Plmukan mi Hakka sediq pnsng pa to bay niqan daran Sediq Tnpusu Pingpu joku ka dhiya, binaw niqan ka sweyce u ini hari sruwa so niyi kari. Niqan uri ka 14% hiyi sediq ka kngkawas 1945 hiti kndadax Cyokoku Tayriku knkingal sng, msnul seyhu qnduriq Cyokaminkoku miyah thdil nniqan Taiwan ka “sediq Cyokoku”, kcka niyi u niqan 2% ka pusu bay wa mniq Macu ryeytaw na Hucominsi.

Sediq Tnpusu Taiwan u hmrinas 400 kbkuy kngkawas; hmrinas mk10 kbkuy kngkawas mi hmrinas knbkiyan kngkawas brah cida da u tna tnpusu mnniqTaiwan ka Nataw Minjoku, cbiyaw han pa plwanan “ sediq Formosa”; kana knhbrawan hiyi sediq u 571,427 hiyi sediq (kngkawas 2019 idas 12 mnhdu), knkana u 2.42%, beytaq saya pa psnakan seyhu 16 pusu minjoku dungan. Kcka niya pa ma mniq quri nniqan tunarac tuiril bbrnux, kiya ka Sediq/Seejiq/Seediq minjoku, Tayal joku, Truku joku, Bunun joku, Saisyat joku, Cho joku, Raaruwa joku, Kanakanav joku, Pangcah/Amis joku, Paiwan joku, Pinuyumayan joku, Drekay joku, Kavaran joku, Sakizaya joku mi Thau joku; Tau joku pa wa mniq Ranyu taw kiya, niqan uri ka hbaraw bay Pingpu joku pa ini qhdu snhdu phiyu hangan niya na, mray so Siraya joku, Pazeh joku, Kahabu joku, Tawkas joku, Kaytakran joku, Papura joku. Niqan uri ka alaw dndulan pnkranan kwocihwa, niqan knou bay knbkiyan hiyi ka qridin Cyokoku Tayriku miyah sediq Taiwan, mk10 knbkiyan hiyi ka qridin gaykoku miyah sediq Taiwan mi 30 knbkiyan sngari hiyi ka kndadax qnlhangan icil mpqpah rawkong, pspuwan kana ka kndadax qnlhangan icil bsiyaq miyah mniq Taiwan pa ya bay niqan 56.2 knbkiyan hiyi sediq. Kana kcka Taiwan sincumin pa quri so pneyyah Yeynag, Indunisiya, Taykwo , Huyryupin na qnlhangan tunarac hunac Asia ka 43.4 knbkiyan hiyi sediq, niqan uri ka 8.9 knbkiyanhiyi sediq u kndadax nniqan Cyokoku Tayriku, Hong kong mi Awmn.

Beytaq kongyeyn kngkawas 2016 cida pa, knkana qnhbrawan hiyi sediq Nataw minjoku/Nataw yucu pa 3 oku 86kbkuy knbkiyan sngari hiyi sediq, kiyami Taiwan ka pusu bay pnrdingan pnyahan mi bubu qnlhangan Nataw minjoku/Nataw yujoku, so kiya, hbaraw bay mstlutuc Nataw minjoku/yu joku pa kngkawan cnduray daw, snpusal bay miyah Taiwan miying pusu wamil dha mi muda ppwaluk bungka. Spuda klelu tnhdilan pa, Nantaw minjoku/yucu u pneyyah tuiril daya bay Taiwan thduil mquri Huyripin, Marian cyutaw, Pwoswoco, Sincineyya, Sumntara, Cwawa, Cyarorin cyutaw, Selomoh cyutaw, Wannase, Skeritwoniya, Huyci, Tongcya, Masawar cyuntaw, Hawaii, Sehuy cyutaw, tunarac bay ka Rapa Nui/Easter Island (Huhwotaw), Kuke cyuntaw, kiya mi tuhunac bay ka Aotearoa/New Zealand na Maori joku mi tuiril bay Madakasikara.

Bnkuwan knbeyhing bay alang mkbrnux Taiwan

kngkawas 2020 idas 7 hiti bay huku knhbrawan sediq.

Bnkuwan Hangan alang mkbrnux Singcngcyu Knhbrawan hiyi Bkuwan Alang mkbrnux Sngcyu Knhbrawan hi
Sinpey su
Taycyu su
1 Sinpey su Sinpey su 4,027,481 11 Heyto su Pingtong 198,359
Takaw su
Tayhoku su
2 Tayc yu su Taycyu su 2,816,792 12 Cupey su Sincu keyng 198,122
3 Takaw su Takaw su 2,770,654 13 Yeyrin su Syokakeyng 125,137
4 Tayhoku su   Tayhoku su    2,620,037 14 Toryo su Yunrinseyn 108,692
5 Toeyng su   Toeyng su 2,260,043 15 Tayto su Tayto keyng 104,904
6 1,877,294 16 Tohun su Byoricu keyng 103,993
7 Sincikusu Sinciku su 450,113 17 Kareyngko su Kareyngko keyng 102,76
8 Kirongsu Kirong su 368,372


18 Nanto su   Nanto keyng 99,210
9 Kagisu Kagisu 266,833 19 Cawtwen cn   Nantokeyng 97,474
10 Syokasu Syoka keyng 231,876 20 Cutong cn   Sincukeyng 96,036

Kari jiyi(語言文字)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Bnkuwan kari Telu mi kari tnpusu Taiwan.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Iyax kngkawas 1945 dhuq kngkawas 2010, nniqan Taiwan llaqi 6 kngkawas mniq sapah dduwi kari niya mi knpriyux, psnakan kari hwayu Cyokaminkoku (rakaw tmkarac), kari Holo Taiwan (rakaw msama), kari Hakka Taiwan (rakaw mbbanah) mi kari Nantaw Taiwan (rakaw mdamay)         

Kari Telu ka ddiyun kari seyhu. Cyokaminkoku u pnhiyu kngkawas 1912 mniq Cyokoku Tayriku daw kiya ka muda dmudul kwoyu undo, Cyokaminkoku Cyawyupu ka muda phiyu Cyawyupu kwoyu tweysing weyyeynhuy pskingan psdhu. Cida seyhu u dmudul balay mndungus bay hnang kari sndhu, dmuwi hhnang kari dduwi seyhu Peycing ka Cyokaminkoku mdhu hhnang, kiyami smmalu cuin huhaw ka psdkanan. Kngkkawas 1920 ccida mangal dndulan sinwenswey undo, beytaq kngkawas 1940 mnhdu ka dmudul kari hwayu Cyokoku Tayriku. Kokomin seyhu u kngkawas 1949 qnduriq miyah nniqan Taiwan daw, bsiyaq balay mniq sapah pyasan tmsa kari hwayu ka pusu bay dduwi kari Telu, kiya mi dmudul cngti kari Cyokoku ka bbtasun patas, snrdingan kyoiku u karikwoyu ka knou bay diyax slhayan pyasan, binaw hhiti daw prading smluhay kari Holo, kari Hakka mi smluhay kari Sediq Tnpusu Taiwan mi kari Huco (kasi ka nniqan Macu kiya) mi kari Telu ka ngalan kari pnsdkanan.

Ana so kari Telu (Hwayu) ka pnspuwan bay dmuwi kari, niqan nanaq lhayan dmuwi kari knkingal minjoku txtaxa minjoku Taiwan uri, quri so hbaraw sediq u sediq Holo pa, dmuwi kari Holoka ngalan dha kari tnpusu kiya; Hakka minjoku uri pa dmuwi bay kari Hakka Taiwan pprngaw uri. Ana so dmuwi kari Telu pprngaw ka sediq Cyokoku mnniyah thdil Taiwan ak dhiya, hbaraw ssediq Ryencyang keyng mi Ucyo syang u ngalan dha pusu tnkari ka kari Huco mi kari Husyeyn. Niqan uri ka Sediq Tnpusu Taiwan dduwi dha kari pa kiya ka balay bay mndungus pusu pnyahan kari Nantaw minjoku/Nantaw yusi, binaw wada kndudul mlih ka mkla rmngaw kari Sediq Tnpusu Taiwan, dmuwi kari Telu ka wada mrana. Niqan 16 minjoku mi 42 kluwanan ka kari nngari saya pa, niqan 5 kluwanan ka kari ya bay mmusa pkngatun da.

Binaw dmudul kari Telu u, so dmuwi bay kari Sediq Tnpusu Taiwan ka txtaxa minkoku mi wada luhay dmuwi kari Tanah Tunux ka Sediq Tnpusu Taiwan mi kana ssediq Taiwan Holo mi Hakka uri pa snburah prading smluhay kari Telu dungan, kiya mi alaw so niyi wada kndudul mowic  ka kari tnpusu txtaxa minjoku Taiwan. Spuda kngkawas 2010 jnko puca cida, hmrinas 6 kngkawas  mniq sapah dmuwi kari Telu u 83.6% mi dmuwi kari Holo u 81.9%, dmuwi kari Hakka u 6.6% mi dmuwi kari Sediq Tnpusu Taiwan u 1.4% balay kiya, binaw skari Holo, skari Hakka mi skari Sediq Tnpusu  Taiwan pa alaw kngkawas u kndudul mlih uri ka skari kngkawas. Mniq syakay u knpstutuy ka Taiwan kari jiyi undo,  hbaraw keyng su u dmudul smluhay kari tnousu, malix hmtur stusa kari ka seyhu daw, Kwoyu tweysing ingkay uri u psbalay quri dduwi  kari tnpusu kari mi dduwi jiyi, kiya mi prading muda smluhay  kari Holo mi kari Hakka mi kari Sediq Tnpusu Taiwan. Mray so alaw qqlahang  dmuwi kari Huco, kiya ka knkana llaqi muyas sapah oyasan tiping  Macu ryeytaw pa muda nanaq smluhay kari  tnpusu dha nanaq.       

Snlhayan snhiyan(宗教信仰)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Snhiyan Taiwan mi snhiyan nniqan Taiwan.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Wa mniq Tayhoku su ka Bangka Rongsansu.

“Keyngpo Cyokaminkoku” u qqlahang ssediq malu niqan mtrawah snhiyan mi muda biyax waya pnsdhuwan, kiya  mi psdkanan qmita kana ka knkingal snhiyan. Spuda dndulan sediq tnhdilan Taiwan, wada mdhu mi bsiyaq pklanan ka sediq tnhdilan Holo joku pnsltudan snhiyan dha Bukyo mi Dokyo, kiya mi mniq tuiril qnlhangan qqtan bay Kiristo burah kyo,  Teysukyo mi Isrankyo  ka snhiyan u niqan hbaraw bay sinjya uri, spuda kngkawas 2005 ka jnko puca pa, niqan 18,718,600v hiyi sediq ka niqan snlhayan snhiyan (81.3%), niqan uri ka 14% dhuq 18% hiyi sediq pa uka snhlayan snhiyan dha. Kiya mi ndanan bnkuwan klwanan  tyawca seyhu ka 26 snlhayan snhiyan pa, mnkuwan  bbrah 5 ka Bukyo (8,086,000 hiyi sediq, 35.1%), Dokyo (7,600,000 hiyi sediq,  33%) Ikwando(810,000 hiyi  sediq, 3.5%), Kiristo burah kyo(605,000 hiyi sediq, 2.6% ) mi Teyngskyo(298,000 hiyi  sediq, 1.3%). Amirika congyang cingpawcyu  na “Scey kaykwang” pa tmiyu hmrinas 93% hiyi sediq ka wada msupu Cyokoku  snhlayan, Tasng Bukyo, Jukyo, thmuku utux rudanmi Dokyo na knou Utux snlhayan niya, niqan 4.5% hiyi sediq hiyi sediq ka smluhay Kiristo burah kyo mi Teynsukyo na kuriscyang, niqan uri ka ini khrinas 2.5% ka sinjya Isrankyo snhiyan.

Huri cyocu[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Seykining qmlahang kokong weysng, pqita narux huwu mi syakay huri ka Cyokaminkoku weysng huripu.     

Taiwan kokong weysng, pqita narux huwu mi syakay huri pa peyyah kngkawas 2013 idas 7 daw wada mkala Cyokaminkoku Weysnghuripu ka seykining, kiya mi kngkawas 1995 cida ka muda Cweynmin cyeynkang pawsyeyn pa spuda Weysnghuripu congyang cyeyngkang pawsyeynsu qnlahang. Cweynmin cyeynkang pawsyeyn ka kingal kluwanan syakay pawsyeyn, spuda dmudul kongmin pqita narux pawsyeyn cihwa, dmayaw knou bay pqita narux huwu mi tqlahang mnarux na qqpahun. 99.5% kongminsaya pa wada tumal cweymin cyenkang pawseyn, Cweymin cyeynkang pawsyeyn u wada dmaya quri sediq ttikuh nngalan hbangan, ntaygo heytay, ini khrinas 3 kngkawas ka llaqi, uka qqpahun sediq, mqraqil sediq, rrudan sediq, uxay daw qqrinuc sediq u ddyawan kana ka hbangan pqita mnarux. Cweynmin cyeynkang pawsyeyn pa kiya ka nngalan qnhlangan knkana 5.44%, kiya u quri so txtaxa kluwanan ssediq pa niqan ka dnlulan dha smpu bbuway hbangan cyeynpaw, quri so bbuway hbangan pa txtaxa hiyi sediq u malu umaw tnpusu qqpahun uxay uri u ita nanaq ka muway bbiqun hbangan.

Weysng pqita narux[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kwori Taiwan sapah pyasan knbeyhing yisweyyeyn huse byoing.

Mniq syakay Taiwan saya pa, pdkanan t1 knbkiyan hiyi sediq daw qmniqan 20.2 hiyi ising, 5.31 hiyi ka ising rupun mi 69.01 ka tqiyan mnarux so niyi ka pnqita narux huwu. Dhuq kngkawas 2012 cida, niqan 502 ka byoing mi 20,935 ka sapah sanan pqita narux Taiwan, kcka hini u kiya ka knkana 82 ka byoing qnlhangan mi 447 ka sapah sanan pqita narux. Kiya mi kngkawas 2009 cida muda mhmuc umaw 3.360 hiyi mnarux sediq muda ppkla ya malu ka ndanan qmpah pqitanarux byoing daw, niqan 75.1% hiyi sediq ka “mqaras balay” qmnpah byoing, niqan 20% hiyi sediq ka “malu” qmnpah byoing mnca haya, wana 4.4% hiyi sediq mnarux ka quri so qmnpah byoing uxay uri u qnlhangan dha pa “ini qqaras” mi “ini bay qqaras”. Kngkawas 2000 cida, pnsdkanan dduwi hbangan knkana weysng ka sediq Taiwan pa ya bay 752 pila Amirika; kngkawas 2001 cida, dduwi hbangan weysng pa kiya ka nngalan qnlhangan knkana u 5.8%, kcka niyi u 64.% dduwi hbangan u wada spuda hbangan seyhu ka muway. Tqlahang mnarux congsin knkana qnlhangan Taiwan ka Cyokaminkoku Weysn huripu cipin kwancsu, pusu bay seykining tqlahang narux, tyawca narux, umarang yicing mi tqlahang narux ka qqpahun dha, kiya mi snpusal pquri ceyhe, tngkeje, cangpingtu, mchdil bay cising husitaw cnghocyun (SARS), cyasing ryokan pingtu H7N9 yasing mi yicing pawhwa muda kndahang. Niqan uri ka pquri pnhiyu iyu spin anheyng ka Weysng huripu uuqun iyu kwanrisu, seykining tqlahang iyu, yimyaw, qqiya ddiyun mnarux, uuqun, hucu uuqun mi pcpingan krimu na pincu anjeyng mi bbrihan niya.    

Kyoiku tisi[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Kyoiku Taiwan mi rikisi kyoiku Taiwan.   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

apah pyasan tubeyhing pnhiyu Tayhoku su.

Pnwaya kyoiku Cyokaminkoku prmaxan Cyokoku mi Amirika kyoiku tisi tukubeycu niyapnhiyu, kiya mi mniq kngkawas 1945 cida spuda pusu bay biyax qmnlahang Taiwan ka Amirika pa dmurun Cyokaminkoku ka qmlahang Taiwan, kiya ka prading mniq Taiwan muda, spuda Cyokaminkoku Cyawyupu ka seykining.So hiti daw muda pnwaya “Waya kokomin kyoiku” kiya u malu mngari kngkawas kokomin yiwu kyoiku ka qnlhangan sediq, so bukuy dungan u wada pkranan mngari kngkawas msltudan slhayan, mniq kngkawas 2012 cida u niqan 99.15% ka laqi muya lmutuc muyas pyasan tubaraw mi pyasan cisusing tubaraw. Kyoiku sitong saya pa 6 kngkawas ka pyasan tutiping kyoiku, 3 kngkawas ka pyasan tukcka kyoiku, 3 kngkawas ka pyasan tubaraw kyoiku mu 4 kngkawas pyasan tubeyhing kyoiku. Saya pa knkana u 158 pyas tubeyhing kyoiku, kiya mi psnakan putong kyoiku (pyasan tubeyhing, dukuricu sweyyeyn) mi cicu cyawyu (koci pyasan tubeyhing, cisu sweying) ddha beyhing tisi, niqan bay hnhangan na pyasan beyhing u niqan pnhiyu qnlhangan Taiwan pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Taiwan keci pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Cyawtong pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Cngkong pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Congyang pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Cinghwa pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Cngkong pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Congsan pyasan tubeyhing, pnhiyu qnlhangan Cngcu pyasan tubeyhing.  

Cyokaminkoku Cyawyupu u mniq kngkawas 2007 pusa kari mprading dmudul Mk12 kngkawas kokomin snrdingan kyoiku, binaw alaw uuda yosang mi ini sruwa ka rrudan laqi mi wada thtur, kiya mi so mniq cngce peytaw u niqan so pnsblayan ka qnita.

Cwanpwo meyti[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: So lnlamu tunanaq ka Cyokaminkoku meyti mi Taiwan meyti   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 1999 cida, quri so singbung mtrawah pa wada lixan ka quri hhtran, kiya ka wada kasi so qnpuran miyah ka lnlamu kluwanan cwanpwo meyti, binaw knou ka pprngawan mquri lnlamu tunanaq meyti uri. Kngkawas 2008 cida u niqan 1,300 sngari singbung ciko, to bay so tutipiq sying ciyey. Kcka knbeyhing bayqnlhangan tongsyunse ka Congyang tongsyunse pnhiyu kngkawas 1924, duma cnhdilan bay singbung ciko pa niqan so cingci mi cinjong pusu niya ka Cyokoku cingci tongsyunse.      

Bungka(文化)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Bungka Cyokaminkoku mniq Cyokoku Tayriku ccida, bungka Taiwan, rikisi bungkaTaiwan mi bnkuwan ddiyax smsung Cyokaminkoku.   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Bungka mmahun mi uuqun[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Taycyu su kingal bbriwan sanan rmiwaw kman kan wisu mbari ruwey.     

Pusu tyawmu: Mmahun mi uuqun Taiwan, damac Taiwan, uuqun Taiwan, bungka ociya Taiwan mi sanan rmiwaw kman Taiwan. [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Bungka mmhun mi uuqun Taiwan pa pusu bay ka damac Taiwan, mmalan hongke knkingal bungka mmahan mi uuqun, pusu bay u niqan damac Holo Taiwan, damac Hakka Taiwan kiya mi quri so ddamac waysng (syangcay, rucay, weycay). Alaw hbaraw bay llutuc sediq Taiwan pa kndadax Cyokoku Tayriku Hanjoku kana, so kiya ddamac u pneyyah damac Cyokoku, kiya mi wada malan hongke knkingal nniqan Cyokoku. Alaw  qpuran ucilung ka Taiwan, heycaw yangryo ka muda mi knskuy hngak misan ka mquri tuhunac, kiya ka wada mdungus bay ka kana lnlingay haycan cuyeyn, sediq Taiwan pa mkan bay quri qqcurux, peyrey, cyakerey mi mundus kcka ucilung. Alaw tmabu nanaq ou kluwan uuqun tnbuwan ka Taiwan, quri so hiyi rodux, siyang babuy, hiyi dapa mi hiyi miric pa niqan briyan mi kmkan u niqan uqun uri. Ana so uxay knbeyhing bay ka dxral qqpahun phuma pnwalang, binaw mndungus bay ka kluwanan pnhuma pnwalang, sediq Taiwan pa buwax payay ka pusu bay uuqun (cbiyaw bay han pa macu, bunga mi sari ka pusu bay uuqun).   Niqan ka mniq kcka elu pa niqan bay hhangan ka bungka“syawcu”, mnhdu phapuy ka uuqun pa psnakun pusa sara tiping. Knkingal cyawtanhwan pa mssli mukingal sanan rmiwaw kman da, qrasun bay mi niqan bay hhangan ka sanan rmiwaw kman pa niqan Ryohe yeysu, Surin yeysu, Rwotong yeysu, Hwayeyn yeysu, Hongcya yeysu, Hori kwankwang yeysu, Hwaryey Tongtamn yeysu. Kiya mi wada mchdil bay bungka rmirih kndusan. Uuqun bay ka syawcu pa Owaceyn, Syangcipay, Cotohu, Syeynsuci, Sngcyeyn Manto, Misyeykaw, Owamiswa, Rujohwan, Bacang, Bawan, Tancaymyeyn, Gubami, Syawrongpaw, Teynpura, Pitan Tohu, Yonghe Tocyang.

Yiwen Hwotong[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Taiwan yisu, Taiwan wenswey mi Taiwan inggaku.[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kocaysi ka mnkuxul bay sediq Taiwan pnsltudan sicyu uri, kiya ka rmirih pnsltudan pyawyeyn yisu uri.

Wada dndulan kngkawas 1919 burah bungka undo, pkranan kklanan tuiril bungka mi konghecu ka qqnita. Ndanan Taiwan pa pnuda lntudan umarang kari mi bntasan ppatas, quri so jucya mi bungka Holo ka pusu, binaw niqan ka ini pntna qqita dha pusu pnyahan mi kiya ka wada ppkhruy; alaw ka Taiwan u ndanan ou ini pntna qnlhangan mi minjoku qmlahang, kiya a syakay saya daw wada kndudul pkranan so Taiwan ka kklanan mi knou bay kluwanan bungka, binaw uuda Taiwan uri ka pprngawan bay mniq kcka qnlhangan uri. Kcka niyi pa quri so msupu pnsltudan mi bungka jitay saya mi, wada mrimax Hanjoku Jucya bungka mi bungka Sediq Tnpusu Taiwan ini pntna bungka; say aka muda pkngalan pnsltudan bungka ka knkana Sediq Tnpusu Taiwan (Taiwan geynjuminjoku) waya mi bungka; kiya ka Hanjoku na ssaqic patas, patas trasi abura, patas tngrong, snqriyan qhuni mi cusyo ciyi ka pusu mincyeyn yisu, kiya ka knkana alaw haytaw bungka mi kndudul wada so smsung Cwencyey, smsung Yeynsyaw, Cingmingcey, smsung Ilisin pangcah, smsung Kurusmasu mpduwi bawa Yesu Kiristo.      

Ingsu Yure   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Eyga Taiwan mi ppsasing Taiwan.     [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Patas bntasan:Taipei Golden Horse Film Festival in Ximending 20171111.jpg
Cinmacyang ka knkana jeyngseykay tu1 snadu eyga kari Telu, kiya mi Cincyucyang kari Sediq Tnpusu Taiwan mi kari Holo mi kari Hakka mi kari Telu, kiya mi Cincongcyang snadu Taiwan cwanpwo meyti; pspuwan “Turu King” sunca haya.    

 [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Taiwan saya pa ingsu yure huwu yangmaw u wada knpriyux balay, wada dmuwi uka seyng wangru, niqan seyng waru, wangci wangru meyti mi suwey keci ka snrdingan pkranan dhuq bungka Tacong cwanpwo. Quri so qqtan treybi Taiwan pa wada sqrasun bay qmita knkingal klealang mi qblhangan icil, wada qtaun mniq qnlhangan Sincyapo, Maraysiya mi duma qnlhangan Asia co. Ou bay kojyo treybi u wada muda smmalu qqtaun ryeynsyucyu treybi, alaw ka kasi ka muda muru skxlun sediq Taiwan mi wada prmuxun psnakan ka kluwannan Taiwan treybucyu, mray so “Ecwocyu cuwen”, “Hwayang sawneyn sawnyu”, “Mingcong cutting kuxun misu”, “Wada smkuxun cyawkeri”, “Picu ingsyong” so kuxul dha mi mndungus wada spqita qnlhangan icil Asia co. Niqan uri ka alaw syakay saya pa kari bay kluwanan ka bungka, mtrawah mi mndungus bay biyax smnalu, kiya mi pndungus knmalu bay nniqan pkranan mpqpah eyga mi treybi.

Mpriwaw kwankwang[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Kwankwang Taiwan[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Wa mniq Tayhoku ka pnhiyu qnlhangan Kukong pwowuyeyn.

Mquri Taiwan rmiwaw kwankwang ka knhbrawan sediq mpriwaw pa kawas kawas kndudul mrana, spuda snpuwan Cyawtongou kwankwangcyu pa, mniq kngkawas 2015 cida u niqan 10,439,785 hiyi sediq mpriwaw ka mniyah Taiwan, mrabang 5.34% kngkawas 2014 mntna diyax cida; kwankwang mpriwaw sediq pa to bay kndadax Asia co ka hbaraw, bnkuwan ka qnlhangan u Cyokoku, Tanah Tunux mi nniqan Hongkong Awmn, kndadax Asia co icil niya ka sediq mpriwaw u pusu bay niya u kndadax Amirika mi Awco. Kiya mi kngkawas 2014 cida, Taiwan mniq Wanstaka jeynseykay ryoko alang mkbrnux pnkla kari kcka hiya u bnkuwan tu15. Kcka hicyo na bay ssanan rmiwaw u kiya ka knkana konhyeyn qnlhangan, hongcing tetingcyu qnlhangan mi kwankwang yocicyu, niqan uri ka Taiwan syosyeyn nongcang mi ssanan mlanguy qhdil pa kuxul bay hbaraw sediq mpriwaw uri. Seyhu saya pa wisu prading muda pkranan mpriwaw pqita narux uri, kiya mi keykaku mpsmalu alang bbyoing muda mpqpah sediq mpriwaw pqita narux. Taiwan pa wa mniq alang mkbrnux pusu bay qqtanan pa niqan Tayhoku 101, mniq kngkawas 2004 dhuq kngkawas 2010 iyax na niyi pa knbbaraw bay knbeyhing sapah knkana jeynseykay, kiya ka knkana Mtrawah kwangcang, Cawutaw, kkluwanan kineyng kongyeyn mi knkingal sanan rmiwaw kman. Kiya mi Taiwan saya pa niqan tqapur bay 24 diyax sanan mari qqiya, niqan bbriwan uuqun mi ppwaluk mnsupu cinjong ciko mi seyhu uri, so kiya mi malu muway pila tnrdu rulu, pila qsiya, pila baking mnriq rulu, bbuway pila singyongka mi malu ppadas padas dnurun mi ppadas qqiya uri.         

Pnsung Tiyu [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu tyawmu: Taiwan tiyu[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pquri nganguc pnsung tiyu ka Taiwan pa pusu bay u dmuwi splawa ricah.    

Pusu bau undo Taiwan pa niqan pangcyo, rancyo mi reycyo, knkingal nniqan u phiyu cingci undokwan, kokomin undu congsin, undo kongyeyn, ou kluwanan sanan undo, langu tmapaq, pangcyo cang, kawarhu cyocang, elu ddeynsya. Wada ngalan undo sediq qnlhangan ka pangcyo u kuxul bay knkana sediq, Cyokaminkoku Pangcyo syeyhuy pa kngkawas 1989 cida ppsli phiyu Cyoka Cyeypangcyo Tareynmong, kiya mi kngkawas 2003 wada msupu Taiwan Cpang Tareynmong. Taiwan Cpang Tareynmong saya pa niqan 4 dha ka mpnsung boru niya. Pndkanan muda qmita pnsung boru pa niqan 6,079 mhiyi sediq. Taiwan pa mnuda pnsung boru kngkawas 2001 mi kngkawas 2007 Asiaco pangcyo cinpyawsay, kngkawas 2007 Sucyeypey pangcyosay mi kngkawas 2013 Sucey pangcyo cingteynsay, kiya mi kngkawas 1982 mi kngkawas 1992 Orinpike undokay pa wada mbiyax mangal Dongpay mi Ginpay, niqan uri ka so Wangceynmin, Cnweyin, Cawcinhuy, Kwohongcu, Nihute, Hucinrong ka mbiyax bay mpsboru niya ka txtaxa niyi pa wada tumal cnbu boru Amirika cpang Tareynmong.                 

Pnyahan pnatas(參考資料)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]