Panama
Gaga kska Kska- Hunac Meycow ka Panama, 9 00 N, 80 00 W ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 75,420 sq km（hangan na o Tg118） (knlbanga dxgal o 74,340 sq km, knlbangan qsiya o 1,080 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 3,705,246 hiyi. Gaga Panama City ka pusu alang paru, jiyax 3 idas 11 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Panama ga wada sugan 30.50% ka dxgal qpahan, 43.60% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 25.90% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Juan Carlos Varela, pnaah hngkawas2014 idas 7 jiyax 1pnrajing kmlawa klwaan.
.svg)
cinkhulan sa knita’ sa brbiru’
Panama(巴拿馬）
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Klwaan pspuwan Panama llbu sun dha Panama, kiya wa hunac boy klwaan Congmey, tnddxral na niqan 7.55 knbkiyan km2 knbhraw sediq niqan 393 knbkiyan. wa nniq ccka bay klwaan mlutuc yayung knriyan Panama Tasiyang mi Tapingyang, nyusan na hunac mi daya meycyo, niqan bay pusu na ddaun pcpuwan mi phyuwan na mduuy hbangan.
Ti-ri(地理)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Wa mniq congmeycyo ka Panama , Ciawropihay ka ssiyaw huraan hidaw na , Taypingyang ka ssiyaw hunac na , msdalih kostariciaw ka daya na , sdalih korungpiya ka hunac na. lmutuc beymeycyo mi nanmeycyo disya ka hiya. kana bay klwaan congmeycyo ccka knbaraw ka klwaan ruwan oubay ccamac,mi pusu pnyahan ccamac kluwan ou bay beymeycyo mi nanameycyo uri. nipan yayung knriyan panama, ka kana panama, pusu na bay beyki dxral ka hnyuwan na ttdxral. wana bay nniqan ssiyaw ucilung niqan ddriq nniqan msdrux dxral.
Ou balay ka nniqan na dxral llbu bay 700m ka Panama. ya bay haypa 3475m ka knbaraw klwaan Ciricihosan.
Ri-s(歷史)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kngkawas 501, dxral mi sediq wada ngalan klwaan qbsuran paru Sipanya ka Panama, wada na nyusan nniqan Smkorangnatacongtu.
mniq kngkawas 1698, dngusan na Kmlawa Panama ka klwaan qpsuran paru Sukorang,mniq dudha kmrmux mcubu ciida wada na ngalun Panama ka heytay sukorang. Adaw ka tipiq bay ka sediq na, ini biyaw wada qbrangan mi cyukun sediq sipanya da.
kngkawas 1821 wada murux kingal klwaan ka Panama. tuumal Simong mi Poriwa phiyu klwaan sspuwan Takorungpiya.
Kngkawas1830, wadamsaasu ka kiwaan sspuwan Takorung piya, wada maa kingal nyusan alang klwaan sspuwan korungpiya ka Panama. Kngkawas 1880, Prading qmpah qmpur mlutuc Tasiyang mi Tapingyang yayung knriyan Panama ka hweytinan mi Reysaypu sediq Fuwakwo.
Kngkawas 1880, prading phiyu plutuc Tasiyang mi Tapingyan ddaun yayung qsiya Panama ka feytinan tow reyseypu sediq fakwo.
Psdungus na qmlahang ddaun yayung qsiya nii ka siwaw ro sihu soto Amirica.
Kngkawas 1903 wada na ini baka mcbu lng, fa ka Ameyrica mi klwaan korunbiya pnsdhu Ameyrika smalu phiyu mui pnsdhu patas knbryax ddaun yayung qsiya hmtur ini bay sruwa ka koyihuey. Kngkawas 1903 idas 11 diyax3, mrmux dxray Panama ka heytay Panama ka heytay Ameyrika, Pstuty Panama qduriq Korunbiya mi murux kngkingal klwaan, phiyu Panama konhekwo.
Mntna kngkawas idas 11 diyax 18, Pnsdhuwan patas ka Ameyrika mi Panama ( pnsdhuwan patas patas ddaun yayung qsiya, biyax ka Ameyrika, bukuy daw wada na ngalan kana nniqan ddaun yayung qsiya singcng, suhuwa Cingbey elu qrngul mi Cayicng dnii ma sun dha balay bay klwaan na cka klwaan ka pddaun yayaung qsiya nii da.
Kndadax kngkawas 1904 knbrih smalu qqran ddaun yayung qsiya ka Ameyri ka, qnhduwan na kngkawas 1914 kngkawas 1968 mhiyu qmpah ka bukung Oumaar torihes, dhuq kngkawas 1981 wada mrdang sapah asu ka hiya, nduwa bay niqan biyax qmpah Panama ka hiya.
Wada mhuqil ka Tourihes, nniq kngkawas 1983 wada ppriyux klwaan mangal paru boy biyax ka Manniyow nojeyciya.
Kngkawas 1977 idas q diyax7, qlhangan Ameyrika jimi katou mi qlhangan Panama Torihes pnsdhuwan pnatas so quri burah pnsdhuwas pnatas patas ddaun yayung qsiya Panama.
Muru na burah pnsdhuwas pnatas nii, brah kngkawas 1999 hiti ngalun ddaun yayung qsiya mi biyax qlhangan kndudul bqanan na qlhangan Panama kohekwo.
Kngkawas 1989 idas 5 nhdaan smpu rmawah lblak umaaw soto nwewan, msupu cmikun sediq umaaw soto jireyarmo eng tara mangal umaaw ka msubais qmpringa. Binaw bukung qmlahang heytay nowjeyciaw umarang umaaw uka snhiyan na. mtna kngkawas idasq pdaun na hmtur hbangan klwaan pa ka klwaan Ameyrika.
Kngkawas 1989 idas 12, kmndahur sediq minq klwaan hini ka Ameyrika, umaaw mincu mi cmiyuk hangan mbari cadu (kiya ciida mniq bbriun pcadu paru bay ccka sminaw hbangan ka Panama), rmawah mquri ririh hangan Panama msdrux heytay mccbu na ddaun mccbu heytay, pdaan dha brah mniq ckcka umaaw mbiyax na Nngtara phyuwan soto. Idas 12 diyax 15 umarang rmngaw Nojeyciaw mi wada muda mrmux mccbu ka Ameyrika, phiyu hiya nanaq bukung kiwaan, mhiyu soto ka cireyarmo ngtara.
Wada durriq Taskuwan fontikan ka Nojeyciaw, kngkawas 1990 idas diyax 3 mquri heytay Ameymika thmuku asi ta hqulun madas fororitajoy ka hiya, wada dha pdaun Heyeyn mi hmkun.
Ya bay wada mhuqil sediq 2000 ka knrmux heytay Ameyrika, ruwan u niqan heytay Panama knburah poda umaw ka kiwaan Ameyrika, kiya mi rmngaw knbura biqan nniqan hini mtatac rmngaw singpung mi mtatac ningung, kndudul hoping ndaan ngalun hangan sediq qlhangan na hmtur qmpringan ccka bay sediq cngcu ka qlhangan biyax klwaan.
Kngkaws 1999 idas 12 diyax 31, wada ngalan kana qlhanggan mi biyax qmllahan ddaun yayung ddaun Panama ka Panama, wada kbbrinah alang na kana ka heytay Ameyrika.
Cng-c (政治)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Niqan na Congtong mi dha fu-Congtong dmudul ka Singcng-Cikwan Panama, niqan 72 taypiyaw pspuwan yihway ka lihwa Cikwan. wada sediq umaw pnyahan ka Congtong mi sediq lihwatahwey, kng ka was 5 ka pnhiya na diyax, iniplutuc pnhyuwan. Niqan umaw ndaan ka sediq mniq Panama, kiyadaw dhuq saya uka sediq adaw ka ini tuumal umaw mi wada pkdra.
Mkla pswaaw umaw sediq musa mi ndaan umaw ka kingl mburux seynciwey yueyn hwey. Niqan kingal pspuwan na huwa quwan tubaraw bay huwa yueyn mi ti-fan huwa yueyn pspuwan ka shwa ciquwan.
Ccngreynmong u niqan: mincubeynkotang mi mincukonghecyoyung tong.Pusu bay niqan mincukomintang, panamacuyutang, mincukuwanfancuseyntang, jeynmintang ka fwantuwaytang.
Way-cyaw(外交)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Pnama nuu u kiya reyn-he-kwo s-maw-cu-c, kwo-cu--ho-bi-ci-cing-cu-c,s-jey-yng-hang-ci-tuwan,s-jey-wey-sng-cu-c, 77kwo-ci-tuwan, ra-may mi
Ciya-ro-bi-kwo-ciya-kung-tung-ti, mey-cyo-kwo-ciya-cu-c, re.mey-cing-cu-ti-si, Cung-mey-cyo-yi-ti-fa-cu-c- dnii pusu babaw dxral mi qmpringan nniqan alam]ng na klwaan pspuwan sediq, uxay biyaw klwaan pspuwan sediq Cung-mey-cyo-kung-tong-s-can,kiya uri ra-ting-mey-cyo tay-ping-yang, na umaw klwaan pspuwan sediq mi qmangaw psluban tay-ping-yang-can-reyi-cing-cu sediq kmuruy pprngawan.
diyax 13 idas 6 kngkawas2017,psuupuwan klwaan Panama Cng-fu phitu umarang mi psuupuwan klwaan Cung-faw-jeyn-min enduwa bay pluban Cng-fu, mhdu mi Cung-fwa-min-kwo dhug bnsyaqan kngkawas 106 na pnluban wayciaw.
Mi kiyarmngaw "pmuru tukingal Cng-Ce Cung-Kwo, pstuq mi quri saw Taywan na mtlutuc mttuhuy Cng-fu."
Sing-cng cyu-hwa(行政區劃)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Nyusan na maxal sung mi turu nniqan sediq In-ti-an(icil niqan dha Cu-sya-s sung qmlahang) ka klwaan panama, niqan 75 nniqan ka ruwan qlhangan Sung. Kiya ka ruwan nniqan sediq in-ti-an nii, niqan turu mi mtna tutunan 「Sung」, tduwa sundha 「nniqan tntunan Sung」, kingal uri u dha kiya mi Sung quri truma tntun na 「nniqan」 mntna tutun, tduwa sundha 「ti-fan nniqan」.
Cing-ci(經濟)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Adaw ka pswaaw miqan malu bay lnglingay fu-u-yey ka pusu bay cing-ci Panama, pusu qpahun na u kiya hbangan, bbriyun mi rmiwaw. Adaw ka pnhiyu Panama mi bbriyun thuy kana klwaan Amirika niqan chdil bay luban, kndadax kngkawas 1907 prading dmuuy mey-yueyn pdaun dha hbangan ppriyux ka Panama, hbangan klwaan u pa-po-ya, kiya u wana bay poda kingal krtan, maxal krtan, empusal rima krtan, mrimal krtan na pila, mi mntna na bbrihan mey-yueyn mi mtna diyax ddiyun klwaan ruwan. Kiya rahuqna babaw dxral tukingal dmuuy mey-yueyn ngalan dha uwaya klwaan hbangan.
Kana babaw dxral pusu bay rnrihan biyax hatay asu ppatas patas klwaan ka Panama, muru spuwan kngkawas 2007, niqan 4954 asu wada ppatas patas hangan Panama.
Cay-cng-cing-zon(財政金融)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Ra-mey-ti-ci pusu bay cing-zon-cung-sing ka Panama-cng-kwo-ci cing-zon -cung-sing. Kngkawas 2008 pa-way-huwey-cu-bey-mey-yueyn 4.43 hputing, knbarux lcil mey-yueyn 108.85 hputing.
Wun-hwa(文化)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Hangan klwaan Panama nii ga kndadax saw sudu Er-kwa-two ka tnunan dha bubuh nii, kiya ni kndadax hini klaan bi seejiq knlangan ka Panama da.