Oman
Oman（阿曼)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Gaga kska Yacow ka Oman, 21 00 N, 57 00 E ka gaga na nniqan. Kana ka knlbangan na o 309,500 sq km（hangan na o Tg71)
(knlbanga dxgal o 309,500 sq km, knlbangan qsiya o 0 sq km).
Kana ka sejiqun o niqan 3,355,262 hiyi. Gaga Muscat ka pusu alang paru, jiyax 18 idas 11 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Oman ga wada sugan 4.70% ka dxgal qpahan, 0% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 95.30% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Qaboos bin Said al Said, pnaah hngkawas1970 idas 7 jiyax 23pnrajing kmlawa klwaan.
_(orthographic_projection).svg)
cinkhulan sa knita’ sa brbiru’
Aman (阿曼)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Klwaan Amansutan (kari Arapo: سلطنة عُمان, Ingyu: The Sultanate of Oman), tnhangan Aman, kika nniq Sinanya, klwaan hunac hraan hidaw gsilung Arapo pantaw, daya o mquri Araporeynh, msdalih Sautiarapo ka gqiyan hidaw, msdalih yeymen ka hunac gqiyan hidaw. hunac hayan Aman ni hraan hidaw sdalih gsilung Arapo, daya hraan hidaw dhuq Amanwan.
Tnhangan “ Makan”ka alang sbiyaw Aman. tnhangan “yongong” ka Nansong “jufanc”,mingjaw “kana hnigan Gunyuwankwo”smalu “ Yaiman”. Bukuy 17 sci, mbbiyax klwaan Intu ka Aman, msuupu Putawya ni Ingkwo ppluk dmuy biyax Poswan ni Intuyan. ida mbbiyax bi 19 sci ka Aman, dhuq Hemuc haysya ka ngalan dha dxgal, dhuq sayan na Iran ni Pacisdan, dhuq alang tongfey yeynhay ni Sancipa jyuntaw ka hunac. 20 sci, gaga qhlangan Ingkwo ka Aman da. Endaan o, pusu paru alang Aman ka Poswan, pusu bi alang Ingtuyang ka mawikango.
Cyuncu cwanc ka klwaan Aman, brah han o Sutangapus. Pen. Sayite. Alsayite kndadax hngkawas 1970 dhuq 2020 dhiya ka ssirinsyo Aman kdjiyax. kndadax midan ka daywan Ramacyos dhuq midan ka Sutangapus siida, kika dhiya ka tgtru bbaraw jiyax qnpahan dha (mntna Ingkwo cyuncu Irisapayars ni Yuenlaysutanhasannar.Porciya).
Kana klwaan Tg25 ka syo juryan Aman. hngkawas 2010, reynhkwo gayfacihwasu o Aman ka wada dha ngalan saw hngkwasan 40 ida klwaan dha ka sblaiq balay. mntna saw ssiyaw klwaan syo ka stmaan pusu cingciti, pusu stmaan cingci Aman ka ryuyoyey ni qsurux, cawyeyc, nongjanbing. Paru bi ngngalang cingciti knlangan ka Aman, hngkawas 2017 kana babaw dxgal mntna ka csu, niqan hangan tg70 ka Aman.
Ris（歷史)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Ida wada sbiyaw bi klwaan Arapo ka Aman, hngkawas 2000 brah kongyueyn gisu muda uuda babaw gsilung ni dxgal bnbari, kika yahan tsli smalu asu Arapo pantaw. nArapo tikwo duma ka kongyueyn 7 sci. murux ka 11 sci. hngkawas 1429, Aman ka dungus bi qmlahan Ipatecyawpay. Hngkawas 1507miyah krmux ka Butawya. Hngkawas1649 spoxun sejiq alang hini ka seejiq Butawya, phiyu Yaripawangjaw. Hngkawas 1742miyah krmux seejiq Pos. 18 sci congyey, qdriqan seejiq Arapo ka seejiq Pos, phiyu Sayite wangcaw, ngalan tnhangan “Masktsutankwo, ida kiya ka mbbiyax bi klwaan Ingtuyan uri. hngkawas 1806, Sayit. Ipen, Surdan tnlngan dha ka Sutan, jiyagan Ingkwo siida knama dha ini baka ka niyah krmux hini ka Wahapipay, bukuy do phiyu embiyax bi ceyntuey, wada dha ini baka ka embiyax klwaan Butawya Ingtuyan juandong, wada dha lkan ka Busumosanpik ni mruri ssaan dha tsliyan.
Kika ngalan dha sanyeytikwo alang hini, klwaan Aman kaSancipataw ni Swasirihayan, hngkawas 1834, thjing Sancipa ka Sayite. Pen. Surdan, tnhanga Sacipasutankwo. Asi tay Aman ka embiyax Ingtuyang, nniq Feyco alang Tahu cmingti bnbari quli siida ida thngay bi ka ngngalan dha, hbaraw bi ka knkingal sapah miyah thjing Sangcipa.rmngaw ka Ingkwo ini tdawa ka bnbari qli do, kika wada prajing priyux ka utux Aman, prajing naqih ka cingci Aman, mtutuy ka alang dgiyaq, phiyu Israncyaw jangkwo Aman.
Nniq 19 sci hngkawas50 dhuq hngkawas 70, ssjiqan Maskte kndadax 55000 ka seejiq mlih dhuq 8000 kaseejiq. Hngkawas1856,wada midan ka Sayite. Pen. Surdan, dha laqi na o gaga sugan pnkingal qmlahan alang Maskte ni Sancipa, hngkawas 1861, gaga mdka ka dha alang nii, wada pcingan ka Aman. hngkawas 1868, Amancyaw jangkwo snblux Maskte. Hngkawas 1870, Masktesutan o jyagan Ingkwo siida kika ngalan dha paru breenux alang fukwo, kndadax kiya do gaga qhlangan Ingkwo. Hngkawas 1871, yahan krmux Ingkwo ka dxgal Aman, kika muri bi psruwa ini tduwa ka pnatas patas. Hngkawas 1891, pbatas patas ka Ingkwo ni Nasktesutan, Sutan o sruwaan dha ka pawhucyueyn Ingkwo.
Hngkawas 1913, alang dgiyaq Aman muda pspoxIngkwo, phiyu “ Aman Israncyaw jangkwo”. Prajing 20 sci, musa snbuc Maskte ka Amancyaw jangkwo”. hngkawas 1920 Ingkwo o nniq Maskte msuupu Amanjangkwo ppatas patas “ Siputyawyuey”sruwaan dha murux ka cyawjangkwo, kika wada pdka Masktesutankwo ni Aman Israngcyaw jangkwo dha nii. hngkawas1932 tlngan Daymur ka Sutan. Hngkawas 1949, yasa snjiyan syo ruwan klwaan ka Amancyaw jangkwo, Ingkwo ni Masktesutan ida shlbun ka dha Amancyaw jangkwo. Yasa seejiq Ingkwo nniq ruwan alang Ingkwo mangan syo. Jiyagan dha ka Sutansayikwo,kika nniq hngkawas 1954 snkagun psaping Aman miyah mrmux alang dha, wada dha ngalan ka Ipuri ni Lustake, jiyax 15 idas 12 hngkawas 1955 wada dha ngalan ka paru breenux Nicwa“cyawjangkwo”. Idas 7 Hngkawas 1957 Cyaripucyawcan pnuda spuxun dha ka Ingkwo o wada ini baka. hngkawas 1962, Ingkwo ni Fakwopiyah nkari, psruwan dha murux ka klwaan Aman. hngkawas 1965 hunac Cuofarsen o pspuan ka “ Cuofar jengmin censeyn”muda psaping. hngkawas 1967 Sutansayite. Pen. Daymur msupu ini baka, Masktesutankwo pryuxan tnhangan Maskte ni Amansutankwo.“ Aman Israncyaw jangkwo”pdayaw spuan dha ka “Aman ceyfancyun”, kana “Aman ni Poswan jengming mingcu ceyfancenseyn”. Jiyax 23 idas 7 hngkawas1970 gaga spoxun kongting cenpeyn ka Daymursutan, kika murux laqi snaw knkawas 29 Gapus pdutuc pqpah, jiyax 9 idas 8 mntna hngkawas piyah kari tnhangan Amansutangkwo ka alang dha. kndadax siida, asi wada priyux paru ka Aman. hngkawas1973 wada qduriq Aman ka psaping Ingkwo.
Hngkawas 1996, nniq ruwan klwaan mbbiyax kana siida, Kapus. Ipen. Sayite muway seyncsin yuenceyn ( mntna seynfa ) ( cipenfa klwaan ).
Cngc(政治)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Klwaan cyuncu cwanc ka Aman, uka seynfa ni ihuey, mhtur uuda cntan. Kndadax Sutan (kika cyuncu) piyah gaya, faring ni srwaan Ticey kwoci ppatas ni nhdu nkari. Pqlahan pqpah cko klwaan o kndadax neyke, misuju neyke, kkdungus ueyyueynhuey, paru pusu alang sncenfu ni kwocya seysan ueyyueynhuey dnii ka pnspuan, Sutan ka pusu. Neyke ka mangan qpahan klwaan paru bi ciko, duma pqpah o kndadax Sutan ka qmpah ni tsliyan qmlahan Sutan, Sutan o mangan qpahun sosyan ni kwofan, waycyaw, jaycntajen. Klwaan seysan weyyueynhuey pnaah Sutan yuring nniq idas10 hngkawas 1981 pnhyugan, kika csyunciko, uka rifajyueyn. 55 seejiq ka weyyueyn, pqpah ka Sutan, kana kingal seejiq ka cusi, 18 seejiq ka ririh kpumn cnfu, ririh 11 seejiq ka singjiyey, kkana alang 25 ka ririh seejiq. Meycey knkawas dha. kika qpahun o cingcicnce sayan ni sehueyfaring, cnfufangcn cnce, niqan snqaya ka singciyey ni snkulan ddaun Sutan dnii ka piyah patas ni tnkari. Idas 1 hngkawas 1990 tg5 cey prngagan weyyueynhuey tgkingal hueyi ggan ka cingci, gaya, kongkongfuu, ttgsa yuenhua ni sehuey ni rima ka weyyueynhuey. Hngkawas 1991 kaycu cnfu o pqpah sosyan ka Sutan.
Dmutuc tnlngan bukun(王位繼承)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Kika uka llaqa ka wada midan Sutankapus, quri plutuc tnlngan bukun o niqan nanaq lnglungan na ka Aman “ cipnfa klwaan”. pnaah “cipnfa klwaan”tnkari tg5, Amansutankwo o muda cyuncuc ssicnta, kndadax llaqi ssnaw tnsapah Sayite. Pen. Srdan tama rudan Kapus ka pnlutuc. Balay bi lmlutuc tnlngan bukun ka sluhay Israngcyaw, kika laqi bi Tama Bubu Amanmusring.pnpatas hini uri o, wans weyyueynhuey hini nasi ktru jiyax uka ka tluung tnlngan bukun o kika Kapus ka pgaaw dmutuc seejiq, wana saw ini aau ka lnglungan cnyueyn wangs weyyueynhuey siida , kika tduwa rwahun kwofanweyyueynhuy ka hngciyan kari wangsweyyueynhuy Kapus, gisu btasan daya ka hangan plutuc tnlngan bukun. jiyax 11 idas 1 hngkawas 2020, swayisnaw mntna Tama Haysamu. Pen.Tarik. Alsayite kika burah plutuc Sutan.
Ssjiqan ni seejiq tnpusu(人口與民族)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Ssjiqan(人口)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Knhbragna ssjiqan o 233 kbuhug 1391 seejiq ( pnaah hngkawas 2003 musa smpung seejiq tnsapah ka Aman ), mrana 2%, duma o 177 kbuhug ka kongmin Aman ( 76.3% ), ssjiqan nganguc ka 55 kbuhug 2073 seejiq ( 23.7% ). Kana ssjiqan kndadax hngkawas 1993 26% mlih dhuq bukuy 23.7%. ka ssjiqan kndadax nganguc. snaw kongmin Aman ni qrijinl kongmin piri ka 100 : 102, dha kongmin snaw o wana mrana 1.7 kbuhug ka kongmin qrijil. 65 kbuhug ka ssjiqan Patinaycyu, kana ssjiqan klwaan o wada niqan 28%, kika tgkingal paru alang. tgdha ka Masktesn, 63 kbuhug ka ssjiqan, kana ssjiqan klwaan o wada niqan 27%.
Tnpusu seejiq（民族）[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Seejiq Arapo ka seejiq Aman, nseejiq Sanmite, kika kingal Kawcyajencong ticonghayjencong.
Gaya sntrngan(婚姻）[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Gaya sntrngan seejiq Aman o ida Tama Bubu ni seejiq ka puuda, mdka ka mbbiyax snaw mangan uuwa mnswayi Tama dha ni kika playan dha ngalan qrijil. Ksun ka seejiq Aman “ mangan uxay qntaan qrijil o mntna saw gaga mimah uxay na klaan gisu mimah manu; kika mangan laqi qrijil mnswayi Tama o tduwa qtaan ni klaun mnmanu ka gisu mahan maku mqaras balay.”kiya ka kiya ni yasa mnswayi ka Tama dha wada mstrun ni ida kingal nanaq qtaan ka lutuc lqlaqi dha, kika seejiq Aman o wada dha klaban lnglung ka quri sntrngan.
Kari（語言）[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Kari kwangfang Amansutankwo ka kari Arapo, tduwa kari Ingyu. nSanyusi ka kari Arapo, kndadax snpuan 28 cmu. ini pntna kari ka klgan alang Aman, duma alang o gaga sqiyan kari Irake, sqiyan kari Pos ni kari Inti ka duma. kndadax Sancipa ka Aman cyawming o tduwa skari Swasiri. daya brnux alang yeynhay ka seejiq bnbari, sueyso ni taryan o kndadax Nanyactaru seejiq nganguc skari Urtu uri.
Cungcyaw(宗教）[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Plalay bi muru Israngcyaw seync ttgsa muhanmote ka klwaan Aman. kana klwaan hbaraw bi ka shlayan dha Israngcyaw, kska na 3/4 shlayan seejiq ka Aypatebay, 1/4ka Syunipay. Pnaah cyawi Patbay, uxay ssi ka Imamu, kika kndadax kgkingal alang Seyhe ka muda pgaaw, sonaw ssucnjyueyn uri. cyawi Israngcyaw Atepapay bbaraw hngkawas dhiya kdjiyax ka mangan tlngan nniq Aman, mnduwa o kwocyaw Amansutankwo. sayan, congcyawsu o pnrhulan cnfu congcyaw cicingpu ni Isran supu ka dmuy.
Tiri(地理）[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Lnglingay idankiya(自然地理)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Gaga nniq hunac hraan hidaw ka Aman, daya, hraan hidaw, hunac tru hwanhay, mqi Amanwan nigsilung Arapo, knbaraw hayaanseyn o 1600 kongri, knlaban dxgal ka 30.95 kbuhu, kika tgtru paru klwaan Arapo pantaw. Mquri Arapo reynhkwo takongkwo ka daya gqiyan hidaw, siyaw Sautiarapo ka gqiyan hidaw, mquri yeymn ka hunac gqiyan hidaw, duma dxgal daya gaga psnakan reynhe jyocan Arapo, mssipaw ka Khmuc haysya ni Iran. Tieposwan o tduwa mquri saw mcilux karac samo gsilung Intu. Mquri kana klwaan ka peyhueykueyseyn, idas 5 ~ idas10 ka mcilux karac, dhuq 40 tusi hmrinas ka knclxan；mltu karac ka idas 11 ~ idas 4, saw niqan 10 tusi knltu ka karac. Qsiya quyux knkawas ka 130 hawmi ( dgiyaq Jebel Akhdar hini, krinah sqquyux, tduwa dhuq 900 hawmi, kika 35.4 ingjuen ). Psnakan 12ka kana alang klwaan.
quyux knkawas.
Cjancyueyn(自然資源)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Syo ni Deynjanji(石油和天然氣)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Nniq alang haywan ka Aman o uxay saw niqan bi syo ka klwaan dha, idas 1 hngkawas 2008 klaan ka syo dha niqan 55 hpucing, kiya ni uxay dungus bi ka hnigan dxgal Aman, gaga rbuq bi ka syo, ida egu bi ka ckau dha pila. Paru ka deynjancyueyn Aman, prana brah han o malu han. Hngkawas 2003 gaga snjiyan 24.2 kbuhug irifaningc deynjanci ka Aman ( spuun saw 6857 irifanmi ), stangan skuun ka 33.8 kbuhug irifaningc ( kkana msaan ni ini msaan ).
Dongkwan ni Rudeygwan (銅礦和洛鐵礦)
Niqan 2500 kbuhug tuen ka donggwan Aman, niqan jingdong ni huandong dha klgan, guans o niqa 2.1% dongryu, kana rudeykuan niqan saw ka 200 kbuhug tuen.
| 阿曼鉻鐵礦產量 單位：萬噸 | |||||||||
| 年份 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| 產量 | 1.8 | 3 | 2.6 | 1.51 | 3.01 | 2.74 | 2.43 | 1.38 | 3.4 |
Smeyn(石綿)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Saw ka 1000 kbuhug tuen ka smeyn Aman, pusu gaga mkghak daya Sahmu ni Suhar siyaw hini, mkala ka smeyn Aman.
Cingguan(金礦)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Niqan cing ka Aman, kgmax guansguajan ka dong, saw ka 1182 kbuhug tuen ka curyan cingguan, meytuen guans o tduwa dhuq 5 ke. Hngkawas 2006 saw ka 40 kbuhug meyyueyn ka huancing jupey Aman.
Cingci(經濟)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Nongyeysehuey ka gaya Aman, saw 40% ka qnpah nongyumuyey seejiq Aman, hbaraw seejiq ka sbuda nanaq lnglunga dha. pusu ngngalan daha ka tamay, yeycaw, jusyan, ningmong, meynhua. Binaw qpahun dxgal Aman o saw wana 1% ka knlaban alang , kika asi ka egu bi ka kndadax nganguc miyah ka nongjangbing. Juantongjangyey ka yuyey Aman, thngayan ngngalan, yasa thngayan ngngalan ka alang ni psaun dha nganguc na, kika nii ka pusu bi ngngalan nganguc feysyo janping Aman.
Nniq 20 sci 60 neyntay gaga prajing mangan syo ka Aman, lalih 7.2 hpucing tuen ka syo juryan sayan, kana syojuryan knlangan o nniq tg25 sngun, 33.4 kbuhug irifaningc ka deynjanjuryan. ngngalan dha yoci o kana jaycen klwaan wada niqan 75%,kana ngngalan klwaan hini wada niqan 41%. kiya ni saw ka niqan 3600 kbuhug tuen meyjuryan Aman, saw niqan 1182 kbuhug tuen ka cingguan juryan, saw ka niqan 2000 kbuhug tuen ka dongjuryan, 100 kbuhug tuen ka rwo. Ana tduwa ka jugocyueyn Aman, kika wada niqan knmalu bi ka klwaan Arapo, saw seejiq GDP dhuq 2 kbuhug pila Amrika uri, binaw ini knhnu ka yojijuryan, ya musa ida malu ka cingci Aman, ini klai kina.
Riyar ka hwopi Aman, pqtaan hueyri ka 1 riya = 17.1 ( 2018. idas 07 ka burah bi hueyri ) jenmingpi. Niqan pic ka 2、 5 、 10、 25、 50、 100、 250、 500 paysa, 1、 5、 10、 20、 50 riya, 1 riya = 1000 paysa.
Cyawtung(交通)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Elug tdruy(公路)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Dhuq hngkawas 2014, 60,230 knbragan kana ka elu tdruy Aman, kska 29,685 kongri o niqan poyoru, sngari do ddaan elu seejiq kida[1]. niqan dha klgan ka kawsukonglu Aman, kika nniq hngkawas 2017 smulu smalu tgkingal paseyntaw elu tdruy[2], kana saw nii tgkingal kawsukonglu phyugan kgelu hayan padinaycyu, nniq siyaw Sinas o niqan kingal ka gisu kghak elu, tduwa muda Arapo reynhtakongkwo na Hatayeync ni daya Aman Fucira alang dha nii. kkana kawsukonglu asi ka ini hmrinas 120 kongri spido, ddaun kawsukonglu Mskte o tnhangan elu Sutankapus uri, muda ruwan alang ka elu nii, ida tsliyan bi ka snalu cyawryotaw, nganguc Maste do, saw kg7 kongri kika niqan cyawryotaw, niqan nanaq uxay qntaan ka cyawryotaw dnii, niqan nanaq ka pnhyugan hnigan. qduan bi smalu ka kawsukonglu Maskte kana knrbagan o dhuq 256 kongri, kana alang paseyntaw ka smulu dha elu tdruy, ngungu bi ka Aman ni Arapo reynhtakongkwo siyaw alang – siyaw Gaylepa[4].
Duma elu tdruy sluan saw Maskte、 Suhar、Saylalay paru alang dnni tduwa qtaan sseyntaw ni ryoseyntaw elu tdruy, duma egu ka suanseyn elu tdruy.
Ppanan Ringkwo(鄰國交通）[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
- Arapo reynhtakongkwo : Aman ni Arapo · reynhtakongkwo ska niqan malu bi ka elu tdruy mstrun, mquri sen o psnakan Pulaymi sen.
- Yeymen : 47 haw elu tdruy tduwa muda Aman ni siyaw Yeymen, tduwa dhuq Kayta Yeymen.
- Sautiarapo : tduwa pplutuc ka Sarmas Sautiarapo, bukuy do ida psalu burah elu tdruy mrana ka pdlutuc klwaan hini duri.
Elu tdruy qrngul(鐵路)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Dhuq hngkawas 2015, ruwan alang Aman o uka ana manu elu tdruy qrngul, kiya ni egu ka elu tdruy qrngul gaga muda smulu, sayan o wana 400 kongc kbragan ka ciway tdruy qrngun saun rmigaw ka Arhudatong, 4 fncong ka dhqan. Hngkawas 2008 siida, rmngaw ka cnfuAman 140hpucing pila Amrika ka ckau phiyu muda duma elu tdruy qrngul klwaan Poswan [5]. dhuq hngkawas 2010, mnduwa snakan tru ka sluan elu tdruy qrngul, tgkingal o smalu ddaan Maskte ni Suhar ska swankwey teynjihwa elu tdruy qrngul ; tgdha o kika smalu Maskte ni gqiyan hidaw hunac Tuokuen singcncyu elu tdruy qrngul ; hici bi do tgtru o smalu Suhar mquri Arapo reynhtakongkwo guakwo elu tdruy qrngul[6], sayan o elu tdruy qrngul ruwan kana knbragan ka 2135 kongri[7]. Ngungu bi hngkawas 2015, tgkingal smulu smalu elu tdruy qrngul ida niqan maspac sapah ka psalu, kika nniq hngkawas 2019 do tduwa muda ka elu tdruy qrngul[8].
Ppanan gsilung(海運)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Nniq hayanseyn Poswan, niqan spac kanggo ka Aman ; nniq siyaw Arapowan, niqan tru kanggo.
Ppanan skiya(空運)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]
Dhuq hngkawas 2013, niqan kana Aman o maxal tru ka ssaan tmalan elu cijan ni 119 ka ini slui ddaan elu cijan, spgan ka 132 tgaan sapah skiya, niqan tru nanaq ka ddaun elu csenci, kska paru bi cijan ka Maskte kwoci cijan [1].