Nsgan Ta-wu

Nsgan Ta-wu（kari Paywang o Palangoe；kari Klmukan o Tāi-bú-hiong；kari pngkari Ssyeyn Ngyngay o tai vuˋ hiongˊ）, ga mniq iyax nklaan hidaw tghunat alang nyusan Tay-tungTaywang, mtlutut tgdaya alang nsgan Taymari, mksiyaw nklaan hidaw gsilung paru Taypingyang, mgtgut ryaxan hidaw ni tghunat alang nsgan Tajin, hiya o pusu balay ptlutut elug paah nklaan hidaw ni bitaq ryaxan hidaw. Nsgan Ta-wu nii o sdahar dgiyaq paru Taywang, lala ka dgiyaq niya ni aji lala ka dxgal breenux niya, niqan ka yayung yayung Ta-wu, yayung U-wan, yayung Caw-yung muda qluli alang nii, karat na o mquri mtalux ni sbhuran bgihur, kiya ka kiya ni yaasa kngkingal alang ini pndka kpraan ka nniqan na do o, ini pndka ka karat na uri da. Kska alang nsgan hini ka klgan seejiq na o, niqan seejiq Paywang, Klmukan, Ngyngay ni duma seejiq hana mniyah, mquri lala klgan ka seejiq ga mniq alang nii, tai ka pusu bi skeudus dha o kmgaaw paah qmpah qpahan dxgal ni tmqsurux, quri qpahan smmalu ni smbarig o ini hari dhuq ka kiya.

Ｅndaan

Ida nniqan seejiq Paywang paah sbiyaw ka nsgan Ta-wu, ̔Paranwi ̕ ksun dha tmngahan seuxal han, pusu kari seejiq Paywang o ̔smbut dmuuy qhuni uril ̕ msa. sbiyaw siida pnaah nniqan dha dgiyaq miyah thjil dalih quwaq yayung Tawu ka seejiq Paywang, iiyux dha sdhiyaq dxgal slaq tglian qsiya ni dxgal qcilus ini tduwa jiyun do, muda pspung qmita dmuuy uril qhuni muda smbut. Pnaah hini ka hangan nii． Klwaan Nihung siida, pryuxun ̔Ta-wu ̕ ka hangan dxgal nii, 1920 hngkawas do phyugan dxgal yahan qmpah, 1937 hngkawas do, priyuxan alang Ta-wu da, pklwaan dha nyusan Tay-tung Qpahan Tay-tung．Babaw tmgjiyal duma dxgal nSeejiq Tnpusu ka nyusan Tay-tung o phiyugun dha nsgan Ta-wu nyusan Tay-tung. 1946 hngkawas do ptyusan dha duma ka dxgal mqdgiaq, phiyug kingal duri nsgan Ta-jin bitaq saying.

Peayus bnkgan qpahan euda

945 hngkawas siida phiyug nsgan kmlawa alang Ta-wu, alang Sang-uw,alang Ta-cu,alang Ta-nyaw, alang Tu-pan, alang Saw-cya, alang Ta-ku, alang Tay-pan, alang An-su 9 alang； 1946 hngkawas 4 idas 1 jiyax, alang Tu-pan, alang Saw-cya, alang Ta-ku, alang Tay-pan ni alang An-su 5 alang nii o phyugun nsgan Ta-jin.1967 hngkawas mrana alang Nan-sing maa 5 alang. Balay bi mniq alang Ta-wu ka Qpahan nsgan yaasa smluu tmayan asu emptqsurux ka alang Sang-wu, kiya ka wada thjil da.Kana peayus bnkgan Qpahan nsgan ka qpahan euda qmpah niqan alang Ta-cu, alang Ta-nyaw, alang Nan-sing, alang Ta-wu ni alang Sang-wu, mseupu kana o rima ka alang bilaq ni mngar o 5 alang 97 qpuruh.

Knhbragan seejiq kmpryuxan knhbragan seejiq hngkawas endaan：Spuun ta smpug ka seejiq rima hngkawas （paah 2015 bitaq 2020 hngkawas）o, wada mlih 597 hmbagan hiyi, wada sqlalu hmbragan hiyi o 9.44% quri nsgan o mslikaw bi wada sqlalu hmbragan hiyi nklaan hidaw Tay-wang ka nii.kska kana kngkingal nsgan Klwaan Tay-wang o tg8 knbaraw ka seejiq wada sqlalu.

Spuhan Klwaan Taywang kingal ungat spuhan ka nsgan Ta-wu nii, niqan Sapah spuhan nkana ka nsgan nii,wana bi ga alang Ta-uw ka niqan Sapah qpahan pksuyang kndsan.Sapah spuhan nkana nii o dalih bi Qpahan nsgan Ta-uw ,mquri tgdaya ida bi niqan 60kr qthiyaq, ga mniq Qpahan brihan qqlahang kndsan Tay-tung spuhan Tay-tung.

Saan rmigaw

Langu gsilung Cing-rung：

Langu gsilung Cing-rung o ga mniq lklu dgiyaq gbiyuk mtrurul ququy taan, mdka bi kingal qurug btunux mkray brigan ga mgmlux mtaqi ska yama, hangan na seuxal o ̔Tapeyhu ̕ ksun, mataru lituk qmpahan ka knlbangan niya,lala bi ka qqhuni paru nsbiyaw ida ga meudus hiya. Tai ka ssiyaw silung o mkdux bi qqhuni niya, smasaw bi ka rnabaw na, dxgal kska na hiya o kmguaw saw tglian qsiya, bbuyu balay, duri ni nlaxan ka qmpahan ini qpahi o mdka tadus breenux taan, ssiyaw na hiya duri ka qmpahan pnegalang dha ni dxgal ghriqan qsiya o, ga tblaiq bi mhiyug hiya ka kacing ni tbaqa, bi saw mgmrux bi kndsan dha.

Hkawas snii hari, mdrumut bi smmalu elelug tqqiri siyaw silung nii ka alang nsgan Ta-wu nii, hmaan dha qhuni Meyjinsu ka siyaw elug, smalu elug daan mksa seejiq duir, knbragan na o ida bi dha 10kb tnxalun, tduwa saan mksa seejiq ni peapa tdruy gaka mtqiri silung. Kska silung Cirunghu nii o, niqan ka qbhni mqqur qhuni, brihut, klaway, qpatur piyak ska rnaaw, qbulung yayung, qqhuni na o niqan dara, Mucyangc, Taytungteysu, lala klgan ka ga hmaan hiya. Tai ka siyaw elug tqiri silung o niqan ka sasaw daan msangay, tduwa ta tblaiq bi qmita silung, ni qmita ta bbrihut mbbhraw, kana ka qqbhni o mqaras bi meuyas ni tblaiq bi mkan uuqun niya. Kska saan rmigaw hini o tduwa ta steetu mksa yama, misux peapa asu, pngahi qsurux, rmigaw qmita, knhuway mksa, muduh siyang, pkawbu mtaqi, ana manu uuda ni hrpasun ngangut o tduwa ta mqaras bi muda kana.

Elug nsbiyaw Cing-swey-ying：

Elug nsbiyaw Cing-swey-ying nii o kika pusu bi elug ppryuxan qngqaya ni dnuuy Seejiq Tnpusu ni seejiq Kl-mu-kan, kika elug uuda seejiq Pi-pu-wa Ma-ka-taw thjil elug Tay-tung uri. Bukuy na yaasa ̔smdayak endaan tmgjiyal Nihung Mu-tan do,muda qmita dgiyaq ka Cing do, smkagul mrata ni muda gmeelug knkala ddgiyaq nniqan niqan kngkla seejiq kiya o smudal alang Ku-ce-rung ̕ , ̔nniqan Cu-swey-pow ̕ , ̔nniqan mrata ching-swey klwaan Cing ̕ , ̔nnniqan sapah knsat Nihung Cing-swey-ying ̕ dnii. Nasi ta saan mksa ka elug sbiyaw Cing-swey-ying nii sayang o, quri ryaxan hidaw o hbaraw bi ka seejiq steetu paah alang bilaq Singkay Hwangryaw, mquri elug uusa yama Ta-han, elug nii o snalu mrata Ta-han Tay-wang, tduwa daan tdruy uri. Mksa ta elug snalu mrata Tay-wang nii 23.5 10kb tnxalun siida do, ga hiya kingal hangan na Ta-su-ring ̕ ksun, mstrung hiya ka elug sbiyaw Cing-swey-ying nii da, kiya dni mquri nklaan hidaw mksa do kika balay bi ̔Elug ksaun Cing-swey-ying Snalu Klwaan ̕ da, Knbragan niya o ida bi 15.4 10kb tnxalun, ini tduwa daan tdruy, nasi ta mksa o ida kingal jiyax do qduun ta mksa ka elug nii da. Elug sbiyaw nii o paah babaw gsilung 122 tnxalun ni bitaq 1450 tnxalun, mksa ta elug siida, paah tghunat bitaq tgdaya tduwa ta sdhiyaq qmita yama Tawusan. Kiay ka kiya ni, knmusa mksa hini ka ana Ima o, asi ka plealay muda ppatas hangan niya, kika hana tduwa mtmay mksa. https://nv2.npa.gov.tw/NM107-604Client/

Knmalu pnegalang

•masu

•kalat

•bkiluh

•jyaking

•bulus paru Purum

i •qsurux mhungul quwaq

•qsulux habuk bhgay

•phpah Ran-hwa klaway

•malux bgihur

[[Snakun:Truku]]