Nsgan Nancwang

Nsgan Nan-cwang o nsgan klwaan nyusan Miyawri Taywang ka hiya. Gaga mniq tgdaya nklaan hidaw nyusan Miyawri. Tgtruma o nsgan Tay-an kiya. Tgtruma ryaxan hidaw do nsgan Setan kida. Tgdaya ryaxan hidaw o nsgan Sanwan. Tgdaya nklaan hidaw bitaq nklaan hidaw do nsgan Emey , nsgan Peypu, nsgan Uhung nyusan Singcu kida. Kana alang nsgan hini o tgaaw pusu ddaan yayung Chungkang. Lala bi klgan seejiqun ka gisu mniq hini. Ngayngay ka hhbaraw balay. (ida bi yaa saw 8.3 tnegmxlan) (Hnang Suseying ka pusu bi. Dduma do hnang Hayru kida.) Rahuq na duri o kika sun seejiq tnpusu (Saysya ni embgala), Ipaw ni Teywan da. kana alang nyusan hini o ida dxgal saan rmigaw nklwaan Sansan kana.

Nniqan kklawa nsgan Nancwang o pntngahan tgparu balay alang Nacwang. Smudal hangan alang Nancwang 「Nancwang」ksun. Yaasa gisu mniq tgtruma Teynweycwang (alang Teynmey sayang) plealay balay mrana kika qnniqan hangan na. Klwaan Nihung siida, wada pryuxun Nancwang ka hangan na da. Bukuy tgdha tnegjyalan do pryuxun nsgan Nancwang da. Ini pndka dha eseisil nsgan. Mqhdu ka tgdha tnegjyalan do bnkgan klwaan Nihung saw ka 「街」ryuxun cen, saw ka 「庄」o ryuxun nsgan kida. Saw elug Towhun o Cen Towhun ni Kowngkwan cwang o nsgan Kowngkwan kida. Kiya ka kiya ni yaasa dha bi kari ka Nancwang, manu ini qbsiyaq do sduuy dha Nansiyang han. Ini bsiyaq duri o pniqan dha ka cwang duri ni kika sun nsgan Nancwang da.

pnegdxgal

Knlbangan nsgan Nancwang o 165.49 M2. Kana nyusan o hiya ka tgdha knpraan nsgan. Msnsul nsgan Tay-an. Kska dxgal na o tgaaw bilaq dgiyaq ni paru dgiyaq. Dxgal djiyun qmpah o ida bi yaa 1,763 lituk. Pusu balay o gisu mniq alang Nanhu ni breenux ayug tgtruma siyaw yayung Chungkang alang Yeynlin. Knbaraw na o paah 120 tnxalun bitaq 2200 tnxalun hmrinas. dxgal na o smakis paah tgdaya ryaxan hidaw mquri tgtruma nklaan hidawmquri baraw. Pusu balay o gisu niqan dha giyaq, kiya o dgiyaq Cyari ni dgiyaq Pakwari dha nii.  Qpuruh dgiyaq Cyari o kika ksun tgbaraw bi ddgiyaq Cyari. Tgska na o dgiyaq Cyari ni paru dgiyaq Ruchang. Pngpung na dgiyaq o saw snbu mkreurus. Knpraan na ka dgiyaq Cyari o 2,220 M. quri ryaxan hidaw do tgaaw saw blbilaq ddgiyaq kida. Paah ta breenux Myawri mquri nklaan hidaw pswaray qmita o dalih na hari o dgiyaq Muyeyn blbilaq, tgska do kika cska hari knbaraw na dgiyaq Pacyawtung kida. Saw ka thiyaq do kika sun tgparu bi qtaan dgiyaq Cyari. ngalanTru mtntun meubung bi taan tmngahan Klwaan Cin siida, kiya ni ngalan masapat tg1 suyang taan saan rmigaw qmita nyusan Myawri.

Knbragan dgiyaq Rucang o 2,616 M. gaga mniq nklaan hidaw dgiyaq Cyari ka. knslagu qmthyaqan na o 5 M. Dha nii o mlutut ka llbu ququy dgiyaq dha. Dgiyaq nii ana ya paru o yaasa qyaan dgiyaq Cyari do ini qtai tqpuran seejiq breenux Myawri da. Manu saw kiya ni ini hari ptrai ka ngahan na da. Tgdaya dgiyaq Rucang pngpung na o muda dgiyaq Pilin(1,881M), dgiyaq Tawu(1,614M), dgiyaq Nyawcwey(1,551 M), dgiyaq Ekungcwey(1,579M), lmutut bitaq dgiyaq Uci (1,061 M) ruwan nyusan Sincu.

Paah tgdaya sipaw yayung Wensi dgiyaq Usupi (542M)mkgarang quri tgdaya ka qpuruh dgiyaq Pakwari. Mnda dgiyaq Suihun (751M), dgiyaq Pakwari(1,001M), dgiyaq Seyn(976M), dgiyaq Hunan(835M), dgiyaq Sencwowu(762M), ni dgiyaq Syang(455M). Asi lu mtabuy ayug yayung Chungkang. Knbragan na o 20 KM. Paah nklaan hidaw tgdaya ni mquri ryaxan hidaw tgtruma msbkug. Kika sun ida nkiya geayus nsgan Sutan ni nsgan Tay-an, nsgan Nancwang. Ssnalu kska dxgal dgiyaq Pakwari o ryaxan hidaw tgtruma mggtgut dha qmpahan qalu Cukwanken ni baang na nklaan hidaw tgdaya do mtlutut dha qmpahan ayang Nancwang kida. Ddgiyaq nklaan hidaw o kika sun niqan bi lhngaw ayang nyusan Miyawri.   

Yayung Chungkang o pusu yayung nsgan Nancwang. Tgdaya hrus dgiyaq Rucan knpraan na o 2,616M gaga nklaan hidaw tgtruma kska nsgan hini ka hnraan na. Pusu na balay o kika sun yayung Rutow. Wada mquri tgdaya bitaq ryaxan hidaw breenux Rucan. Mstrung dha yayung Humey pusu na o pnaah dgiyaq Yiari 2,220M ni bukuy na do kika sun yayung Sankang da. Mniq tgtruma Nancwang do mstrung duri ka yayung Sankang ni yayung Hunray kika sun yayung Chungkang da. Yayung Hunray o kika sun yayung Nan ni yayung Siyawtung uri. Hnraan na o tgdaya dgiyaq Pakwari. Ayug na o smneegul muda geayus hhur yayung Tatung. Yaasa mnda alang Hunray smudal hangan o Hownmawkwan ni kika sun ha tmngahan da.

Karat nsgan hini o karat hbkan mtalux hari. Pspgun ka kingal kngkawas kntlxan tgska na o 20.7 Tu. Tgskuy bi kingal hngkawas mniq tgkingal idas nii kntlxan na o 13.9 Tu. Misan o aji klaan bi sa misan.  Qmqyuxan nsgan hini o paah breenux ryaxan hidaw tgdaya wada mrrana mquri gdiyaq nklaan hidaw tgtruma. Kingal hngkawas ka qmqyuxan na ida bi mniq ska 2,000~3,000mm. Dgiyaq Ciyari do kingal hngkawas qmqyuxan na o ida bi mniq 3,000mm. Wada mttuku bi hrig huriq rrnaaw dgiyaq ni mttuku bi snkuan ka qsiya uri. Manu kika maa pusu hraan yayung Howrung, yayung Chungkang ni yayung Towcyeyn da.

Endaan

Brah niqan rnisuh patas endaan siida, seejiq tnpusu Embgala ni Saysiya ka mniq nniqan Nancwang hini. Klwaan Min, Cen siida(1661 hngkawas~ 1683 hngkawas), nyusan dha tgdaya yayung Sinkang(yayung Yeyn-swey) o nyusanTeynsin(Teynsin Cow) sun. paah hini ruwan ska o ungat seejiq klmukan miyah kmburah qmpah, biyax kklawa thowlang o ini dhuq hini. Klwaan Ming Yungri 36 hngkawas(1682hngkawas) siida pnlawa embbrax dsnaw Sinkang, cungkang, ni Howrung alang Cuceyn mowsa mrata hmadut pila mrata. Ya sun sqian bi tmlaqil dni smiyuk da. Ddsnaw embbrax alang nii yahan tngjiyal mrata Min- Cen dni qudriq quri Neywan(sayang do alang Sanwan nsgan Sanwan), Sanwan, Tananpu(sayang do alang Nanhu nsgan Nancwang), ni Sutan. Bukuy duri ni rmuun splawa Cenkeswan dni, wada brinah mniq alang dha nanak duri. Kika sun niqan pnatas tgplealay bi sjiqun mrmux alang Nancwang nii.

Hngkawas Yungri 37 (1683 hngkawas) siida, ini baka tmgjiyal ka Min Cen ni asi lu kusang quri Klwaan Cing. Siida o Klwaan Cin Kangsi empusal dha hngkawas. Hkawas do phiyug kingal klwaan tru nyusan ka klwaan Cin ni alang Nancwang o nyusan Curow ka kangki. Yuncen kingal hngkawas(1723 hngkawas), pgkla saw tgdaya yayung Taciya o nTansweyting kiya. Ida nhiya ka alang Nancwang uri. Ceynrung empusal mataru hngkawas (1761 hngkawas) siida, tgdaya Taywang o phiyug 「Tuniyukow」 kia sun geayus nyahan kmbgurah Klmukan. Nsgan NanCwang o gaga mniq nklaan hidaw Tuniyukow, manu ana bitaq sayang ungat Klmukan miyah kmbgurah.

Cyacin hmrinas maxal hngkawas siida (1805 hngkawas~1814 hngkawas) seejiq nyusan Cyaing Kuwangtung Hung Ciin ( Townay ngahkan na ur) hiya bi nanak miyah Taywang. Plealay bi dhqan na o Towhwanpin (sayang do Towhwanri) ni mssbarig dha seejiq tnpusu. Duri ya sun kghun seejiq tnpusu ni miyah Teynwey(sayang do alang Teynwey nsgan Nancwang) ni mangal kuyuh seejiq tnpusu. Kika sun asi eeniq hini ni qmeepah dxgal da. Kika sun rajng bi nyahan Klmukan kmgburah Nancwang. Bukuy duri o kmeaguh lplupung na Taychung Cantamaan ni Cansimaan. Bukuy duri ni tru seejiq nii maa mswayi ini kdka ngahan ni pseupu thjil Nancwang kana da. Mangal kuyuh seejiq tnpusu ka dhiya uri. Tru seejiq nii o mseupu kmbgurah Nancwang ni knkkaun dha masug ka kana dnuuy.

[[Snakun:Truku]]