Nsgan Man-cow

Pnyahan Wikipidiya

Nsgan Man-cow(kari Truku o Man-cow, kari Pay-wang o Vangecul)mniq tqring tghunat baan nklaan hidaw nyusan Ping-tung Tay-wang, dalih nsgan Mu-tan ka tgdaya ni  ryaxan hidaw, kiyig G-si-lung paru ka nklaan hidaw, ryaxan hidaw o mllutut nsgan Ce-cen, tgtruma ni tgtruma ryaxan hidaw o mlutut nsgan Hun-cun. Dxgal hini o niqan klgan seejiq tnpusu Taywang ni mseupu klmukan, klgan seejiq Pay-wan o niqan klngal spat pnsnakan ka seejiq Pay-wan.

Nsgan Man-cow o mniq blbilaq dgiyaq nklaan hidaw Hn-cun-pan-taw, kndxgal na o msngari Dgiyaq paru Tay-wang, ana yaa lala ka dgiyaq kiya ni breenux hari ka dxgal hiya, knbragan paah gsilung o ga truma 700 qnjisan.

Karat na o mcilux bgihur pnskarat,yaasa hnyigan dxgal knkingal hnkawas paah tg10 idas bitaq  hkawas tg2 idas niqan ka paru bi sbgihur. Duma dxgal nsgan Man-cow o wada pyusan kska Dxgal klwaan rmigaw qmita Ken-ting, mrana bi ka qqpah rmigaw qmita.

Ris[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pusu bi dxgal hini o nklwaan Se-ka-ru, seuxal o musa tmsamat ka klgan Pay-wan, ngalun na ka nngari samat o, sqada na dxgal hini ni saw hlkuban bngux knux samat, kiya ni niqan ka kari Pay-wan “sknux” sun.Babaw duri o murug hnang Tay-wang Bang-sut ka klmukan. 1920 hnkawas  wada paru kmpriyux ka hangan dxgal Tay-wang, Ni-uhung siida o tmngan Man-cow, phiyu kingal alang Man-cow, klwaan nsgan Hen-cun alang paru Kaw-syun. Babaw dmgiyal do priyuxn nsgan Man-cow alang paru Hen-cun nyusan kaw-syun. 1950 hnkawas priyuxun nyusan Ping-tung bitaq sayang . Babaw dmgiyal siida prajiq bi nsgan Caw-cow Nyusan Kaw-syun han, Ming-kwu 39 hnkawas tg 9 idas klwaan Tay-wang euda klwaan nanak ni qmpah bnkgan qpahan alang, phiyu nyusan Tay-tung, kiya duri ni priyuxun nsgan Se-ce nyusan Ping-tung bitaq sayang.

Dxgal[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Nsgan Man-cow o mniq iyax tgtruma nklaan hidaw Taywang, sdalih gsilung Tay-ping ka nklaan hidaw, quri tgtruma o sdalih gsilung Pa-se, kska o mlutut mngari dgiyaq Paru dgiyaq Taywang, mneudus ida nkiya hiya o mttuku bi ni rnabang balay, mttuku bi sun ptasan ida nkiya Taywang hini.

Kska nsgan hini o niqan kingal tnegtruan ka pyusan gquring qlahang mneudus, rnabang bi ka llingay karat hiya, pnskarat mcilux gsilung, knkingal hnkawas mtrung ka pnstkarat skrpuhan ni seemisan, psbgihur iyax tgdaya nklaan hidaw, asaw hnigan dxgal, gmdhuq bi pqita sbgihur dgiyaq Hn-cun-pan-taw. suyang bi ka spat pnstkarat na, mneglngu bi tkiwax mskuy ni mcilux, malu bi saan rmigaw qmita. Siyaw elug nyusan hmaan lala bi  sprig uqun kacing, braw ka sprig kacing o malu bi qtaan, kiya ni niqan suyang bi hangan na tgsuyang bi elug tdruy Taywang ksun.

Knhbragan seejiq[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

110 hnkawas tg3 snpgan ptpatas Qpahan kklawa sapah Hen-cun Ping-tung, 8 alang, 117qpruh pnspuan sapah 3,027, kana nsgan pnspuan seejiq o niqan 4,887, snaw 2,564 hiyi, kuyuh 2,323 hiyi. niqan klmukan, Ngay-ngay, Pay-wan, mseupu mniq hini.

Pnyusan nniqan Qpahan euda[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Pnspuan 8 alang, alang Man-cow, alang li-te, alang Yun-cing, alang Kan-ku, alang syan-ring, alang Can-re, alang Cyu-pun, alang Kan-ce. Seejiq tnpusu o ga mniq alang Kan-kow Man-cow(Sbnawan, Paiwan) ni alang Hun-swi-ring Can-re(Paiwan)

Smiyan[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Smiyan 8 alang nsgan Man-cow:

Nsgan Man-cow smiyan 8 alang o 4 hnkawas o muda pxal, paru bi euda mniq ska alang. Prajing musa mhadut asu thowlang gsilung ka seejiq han, tbrbur 20 sngari tdruy utux mkksa, pnteura na pseupu lnglungan seejiq nsgan Man-cow. lmutut duri muda gaya dha glang smuan samu, knegkala glang samu o steetu 108 tntunan.

“Paw”ksun o alang sun sayang. Niqan 8 alang ka nsgan Man-cow (Yun-cing, Kan-kow, Man-cow, Li-te, Syan-ring, Can-cyang ni Cyu-pung, ngalan dha Ci-paw sun dha. Babaw na do mrana kingal duri alang Pa-paw ksun. Smiyan Pa-paw o paah Min-kuw 34 hnkawas bitaq sayang, hmrinas 100 hnkawas da. Ini duwa smrahuq ka kndsan pnssliyan dha nsgan hini. Gaya nii o saw mha mllutut ana bita ana knuwan, 99 hnkawas mnda mseupu pprngaw ka sapah  thmkuan Row-hung nsgan Man-cow ni bukung 8 alang hini ida phiyugun bita hici ka gaya nii.

Knmalu Saan rmigaw qmita[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Paah ta E-rwan-pi bitaq Cya-re-swey, saw paah Ken-ting tmay nsgan Man-cow,ana ya llbu ka pnlaq gsilung nklaan hidaw, kiya ni htngayan bi tqlaan Ken-ting, dxgal mneubung spriq Rown-tan ni paru gsilung Tay-ping mqliyang, pnegalang spriq uqun kacing saw knsyangan klwaan isil, duri ni tqlaan pnlaq gsilung Cya-re-swey.

Qdgiyaq saan duri, mkleelug hghaw bi ka sapah, ga hmrapas ni ttalamg ka llaqi ungat ana manu slhbun, dmuuy kingal huda mkan ni meuyas, seejiq hini o ptrawah lnglungan ni ungat pspingan alang paru, hini o nsgan Man-cow.

Nsgan Man-cow o hmut phpah kana ka mkleelug, suyang bi ka knux phpah, dmdmux mddurah ni paru bika qurug spriq uqun kacing saw mdka mniq ta knsyangan klwaan isil, tduwa ta qmita klgan paru bhni ni kjiraw pnhlk pahing skaya karat.mtmanang hiyi ka tneuda miyah mrawa braw gsilung, shiya bi knux ka ucya Kan-kow,llmutut 100 hnkawas, knkingal qsurux skiya pswiwil hidaw lukus hiya, saw niqan bi kneudus npuwan hidaw, bnaqil breenux , kana qtaan nii o snalu Utux Baraw kana.

Yaasa thiyaq bi ka alang hini, nsgan Man-cow o ungat ka mttuku bi qqpah ssmalu ni ssbarig, kiya ni tuku bi ka rmigaw qtaan, gsilung, mneudus ida nkiya gaga hiya asi ka ita nanak ka musa hnjiyal suyang bi malu bi balay bi nsga Man-cow.