Nsgan Kwang-hu

Pnyahan Wikipidiya

Nsgan Kwang-hu mniq tgska nklaan hidaw nyusan Ka-ring-ku(日語藉詞)(族語古稱S-kang-ki) Tay-wang. Tgdaya o smdalih nsgan Hung-ring. Nklaan hdaw ni tgtruma nklaan hidaw o mgtgut dha nsgan Hung-pin kida. Ryaxan hidaw do mgtgut nsgan Wan-rung. Tgtruma do mlutut dha nsgan Jwey-swey. Klwaan Ni-hung siida smalu qmsiya ka pusu na bi. Kska hini sayang o ida lala balay hncian snlaan paru sapah ni pnsswilan ssalu qmsiya. (saw ka: Snlaan qmsiya rmigaw Ka-ring-ku(日語藉詞) (族語古稱S-kang-ki), Pnsswilan qmsiya Karingku (日語藉詞). (族語古稱S-kang-ki) Mdka dha nsgan Hungrin kika sun tgpusu kkrnaan tgska alang Ka-ring-ku (日語藉詞). (族語古稱S-kang-ki) Hbaraw balay niqan bi hangan dmptsbut qurug Tay-wang o pnaah alang hini kana.

Nsgan nii o mniq ayug paru Ka-ring-ku (日語藉詞). (族語古稱S-kang-ki) ni Tay-tung ni kika sun rqling bbaraw breenux. Kska hini mataru kmxalan tnegkbkyan o dgiyaq. Mspatul tnegkbkyan do kika sun breenux endaan yayung Cya-nung ni breenux pnril rngsux yayung Ma-an kida. Ryaxan hidaw o niqan Dgiyaq paru. Nklaan hidaw do niqan dgiyaq siyaw pnlaq gsilung. Mnda kska nsgan hini o niqan yayung Ma-tay-an, yayung Karingku, (日語藉詞). (族語古稱S-kang-ki) ni yayung Kwang-hu. Karat o mtalux hari ni sbgihur.

Kska nsgan hini o kdhaan Kl-mu-kan ni seejiq tnpusu. Seejiq Tnpusu o klgan A-mis ka pusu na. Nngalan o qmpah dxgal ka pusu. Kari srngaw dha alang hini o kari A-mis ni kari Ngay-ngay Taywang.

Endaan[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Niqan tgpusu tru alang ka nsgan Kwang-hu: bsiyaq bi endaan alang Seejiq Tnpusu Ma-tay-an ni Tay-pa-rang ni Ta-hu pnhyugan klwaan Ni-hung siida. Jiyax tgska klwaan Ni-hing siida, yaasa mniq tgdaya Ta-hu ka Ma-tay-an ni wada ryuxun Tgbaraw Ta-hu. Tay-pa-rang do wada pryuxun Hu-teyn kida. Ta-hu o klwaan nsgan Jwey-swey ni tgbaraw Ta-hu ni Hu-teyn do nsgan Hung-ring kmlawa kida.

Bukuy tnegjiyalan maxal mngari kbkuy mspatul empitu hngkawas tru idas wada psnakun ka tru alang nii maa nsgan Kwang-hu (Kika sun 「bukuy dmgiyal bgurah pnhiyug ka nsgan nii」)bitaq sayang.  Sayang do plwanan dha Kwang-hu ka Ma-tay-an, (Plealay bi bukuy tnegjiyalan o Tay-an ksun), hangan Hu-teyn o ini pryuxi kiya, ni Ta-hu do pryuxun Ta-hu kida. Kiya ni ppyaan tdruy Kwang-hu o paah maxal mngari kbkuy mspatul empitu hngkawas bitaq maxal mngari kbkuy mrimal kingal hngkawas siida pnryuxan hangan 「Tay-an」han. Hangan nii o nangal dha paah hangan Ma-tay-an.

Empusal kbkuy maxal hngkawas mnda uda gmaaw bukung nsgan ni dmririh prngaw nsgan o mnda tgparu bi bnarig paya rmimu pila endaan kana Tay-wang ka hini. Bukung nsgan ni dmririh pprngaw nsgan maxal dha o wada asi musa kulu kana. Manu qpahan nsgan o asi sangay muda uri han. Empusal kbkuy maxal tru hngkawas brnahun muda pxal duri ka uda gmaaw bukung nsgan ni dmririh prngaw nsgan dni nhdaan do kika sun mririh Cung-kow-kow-min-tan Syey-Cung-yeyn bukung qmpringan Se-ji dmgiyal da.

Empusal kbkuy maxal spat hngkawas siida, sdseejiq alang Ma-tay-tan ni Tay-pa-rang o sblayi nsgan Ma-tay-an ka nsgan Kwang-hu msa. Rmngaw ka bukung nsgan Sey-cung-yeyn kska nsgan hini o niqan smka ka klgan seejiq Tey-wan ni Ngay-ngay. Na da pspuun kana ka lnglungan sdseejiq nsgan ni aji yaku nanak tduwa muda kiya msa. Srngaw kari Pang-cah alang Kwang-hu o kika Fa-ta’an. (Pusu kari na o sungut msa.) Tgbilaq laqi ptasan Pey-hu o maxal mngari kbkuy mngari kmxalan mngari siida wada pryuxun plealay bi hangan Tay-pa-rang da.

Bnkgan qpahan alang[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Seupu kana maxal spat alang ka nsgan Kwang-hu.

Nniqan Alang Ma-tay-an o niqan mataru : alang Ta-an, alang Ta-tung, alang Ta-pin, alang Ta-ma, alang Ta-cin, ni alang Ta-hwa

Anniqan alang Tay-pa-rang o niqan spat:alang Tung-hu, alang Si-hu, alang Nan-hu, ni alang Pey-hu

Nniqan Alang Tahu o niqan spat:alang Ta-ceyn, alang Ta-hu, alang Ta-hung, ni alang Ta-sing

Knhbragan hiyi seejiq[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Bitaq kingal kbkuy maxal hngkawas dha idas siida, seupu kana sapah o mspatul mngari maspat kmxalan spat sapah. Knhbragan hiyi o kingal kbuhug empusal tru kbkuy empusal mngari hiyi.

Tdruy hqulan

elug tdruy qrngul (qpahan kmlawa tdruy qrngul Taywang):Mquri Taytung: ppyaan tdruy qrngul Taytung-_ ppyaan tdruy qrngul Tahu

Elug paru 9

Tay 11

Elug nyusan 193

Tdruy bahu Sowtu:Tayruku mhaqul seejiq

Rmigaw qmita[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

· Smlaan qmsiya Karingku(族語古稱S-kang-ki)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Niqan bi hangan saan rmigaw Kwang-hu o kika sun 「Smlaan qmsiya Ka-ring-ku (日語藉詞). (族語古稱S-kang-ki)  」. 「Smlaan qmsiya Kwang-hu 」 sun uri. Knkana smlaan qmsiya Tay-wang o niqan nanak huda ni mmahun sbarig dha. Smlaan qmsiya Kwang-hu o ida na pniqan ka bling bbrigan sbiyaw. mkmkan su mnmanu huda o usa gmaaw kmeuqun su. Qmhdu su gmaaw do biqun su na kingal paya ni taga mdayaw mlawa spgan mangal huda. Kuxul dha balay ka smlaan qmsiya hini o kika sun 「huda mhnuk beyluh embanah 」ni「embanah ucya nsbiyaw hiya」. Kika kuxul mu bi yaku uri. Babaw huda hrigan snalu dha nanak mhnuk bi dmux beluh embanah. Duri ni malan dha kingal tutu mahan hiya sbiyaw. Mnkan ku pxal do qulung mnda Kwanghu ida mu saun ka smlaan qmsiya nii.

· dxgal qcilus Ma-tay-an

· Elug tdruy gakat yayung Hu-ten(dxgal qcilus Ma-tay-an)

·  Saan rmigaw qmita nkana aji sshungi endaan rngsux alang Ta-sing

hraan pusu qsiya Ra-sow-ay

·Langu Ci-ri

·nniqan rnaaw dxgal breenux Ta-hu Ta-nung[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

nniqan rnaaw dxgal breenux Ta-hu Ta-nung o kika sun "euda qmpah mhuma qhuni mgpajiq" 12 smmalu smkuxul Tawang. Kska uuda pnsrmalan hini o empsalu tru paru nniqan rnaaw Taywang msa. Kiya o  nniqanrnaaw dxgal breenux qcilus Pey-ku, nniqann rnaaw dxgal breenux Ling-hu-su-ling, ni nniqan rnaaw dxgal breenux  Ta-nung-ta-hu Karingku (日語藉詞). (族語古稱S-kang-ki).  Kska nniqan o ungat paru sapah snlaan. Ungat suyung bi qtaan snalu seejiq uri. Wana llabang mgpajiq rnaaw ni bbaraw bi elug tdruy gakat. Saw ka saan rmigaw o mttuku bi ka saw nii da. Duri ni yaku uri o smkuxul ku bi peapa tdruy gakat. Tduwa ta peapa tdruy gakat hmgut knux hngak kska rnaaw ni ungat ana ima ka empgeeluk ddaan ta elug uri. Mslpa bi ni aji ta mhuya duri. Wada ta mnduwa bi mniq kska rnaaw ni mllngug bi kntlxan kana karat. Smka jiyax ka nniqan ta hiya o wada lhkah bi lnglungan da.

· Kulu hmkan pqpah ngangut Cu-cyang

· Uda smapuh ilisin alang Ma-tay-an

· Uda smapuh ilisin alang Tay-pa-rang

· Alang pnyahan knkla kndsan Tay-pa-rang

· Pnrhulan Teyn-si-kyu Tay-pa-rang

· Pnrhulan Ki-ris-tu-kyu Ma-tay-aan

· Sapah spuhan Paw-an

· sapah nsbiyaw lutut Cung

Hnmaan[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

·payay

· dhquy embanah, dhquy mqalux

· lxi

· sbiki

· sungut

·pixil

· huda


[[Snakun:Truku]]