Nsgan Hung-ring

Nsgan Hung-ring (kari Truku : Nsgan Hung-ring), pusu alang kska nyusan Skangki. Tgdaya ni iyax nklaan hidaw tgdaya o mskiyig nsgan Sow-hung, nklaan hidaw o mskiyig nsgan Hung-ping, tghunat o mllutut nsgan Kwanhu, ryaxan hidaw o mskiyig nsgan Wan-rung. Ga iyax yayung Sowhung, Cya-kang ni Ma-tay-an, kska dxgal tudu Dgiyaq Paru ni Dgiyaq siyaw pnlaq nklaan hidaw, ga pusu nniqan dxgal S-kang-ki ka breenux gbiyuk ayug Hua-tung (gbiyuk ayug Tay-tung), sbreenux o nniqan 45%, dxgal eyeyayung o niqan 30%, kana do dxgal mshrus kida.

Seejiq Ngay-ngay o paru bi klgan seejiq ka ga mniq ska nsgan nii, yaa bi niqan 6 pnskaan 10 tghbaraw,pusu bi ga niqan seejiq Ngay-ngay nyusan Skangki ni tghbaraw bi seejiq Ngay-ngay nklaan hidaw, tgkingal sun knhbaraw mkndux seejiq Ngay-ngay kana Tay-wang, rahuq na hi do seejiq Ipaw, Kl-mu-kan ni Seejiq Tnpusu ni seejiq tnbarah.

Klgan Seejiq Tnpusu o A-mis, Sa-ki-ra-ya ni Truku. 2014 hngkawas ka nsgan Hung-ring o smtama “ mknhuway mkan” ni “mknhuway meudus” ka pusu na ni wada muda qntaan snpngan maa "Qmpringan alang mknhuway mtqiri kana talangan" duri ni maa" Qmpringan snpuan alang mknhuway Tay-wang". kari ddjiyun bi o kari A-mis ni kari Ngay-ngay Tay-wang.

Endaan

Prjingan bi hana knbgurah siida ka nsgan Hung-ring o “Mariu” sun. Kari hnang A-mis o mshrus msa elug kari na. Kiya ni wana gaga dxgal niqan alang Cang-cyaw sayang kiya. Snruan dha ka ini kbgrahi siida ka Hung-ring o maa 1 paru bi mkkndux qqhuni ni lala bi ana inu mkgarang sqapah qqhuni ka spriq Mu-rang, paah ta lipax qmita o mdka bi saw 1 qbhni “Hung-hwan mtrawah tlak.” Kiya ni miyah thjil knbgurah dxgal hi ka seejiq Kl-mu-kan do “Hung-ring ”sun dha haya tmhangan ka dxgal nii da. Kingal duri nkari dha o knxalan Cing siida mquri nsgan “hung” ni mdka hnang “hung”ni nangal na hiya. Dseejiq Ngay-ngay pusu na bi ka nsgan Hungring, lala ka qmpah dxgal. Shkawas snnii hari do wada mrana quri qpahun smbbarig smmalu ka pusu na da. Mtrana mttuku lala bi ka knkla kndsan seejiq, mtrana lala bi seejiq thowlang ptasan o pnaah nsgan Hung-ring kana(pnatas smmlaan Spi bitaq 2009 hngkawas o102 hiyi.) Kiya ni niqan kari ka “ Thowlang ptasan ka tgpusu pnyahan qnpahan Hung-ring ”msa.

knlwaan Cing siida ka Hung-ring ka nnyusan Tay-tung hjan Knlwaan Ni-hung siida do knlwaan nsgan Hungring maa nnyusan S-kang-ki da, paah sbiq nyusan, nsgan kmlawa dxgal Hungring bitaq alang Hung-ring. 1940 hngkawas paah duri alang Hung-ring prnaan priyux hangan kulaw Hung-ring. Babaw miyah mlutut mangal Tay-wang ka Qpahan Ku-min-tu ngalan nyusan dxgal   Hung-ring, rubang meeniq hini ka Qpahan nyusan S-kang-ki han,yasa babaw na hi o ini bi ksblaiq ka kklwaan ni wada kmpriyux ni laxan da. Paah 1947 hngkawas kika prajing balay tmngan nsgan Hung-ring bitaq sayang. Patas sspgan peadas patas o 950, hici do prihan 975.

Ga mniq ska nsgan Hung-ring hi ka kska alang Ta-rung ni Pey-ring o niqan seejiq Ni-hung kingal sun 3 seejiq miyah thjil alang, ( alang tnhjilan seejiq Hay-ya-si-da ni miyah thjil taalang dgiyaq Ring-teyn) "seejiq alang dgiyaq Ring-tey" o tru klgan kiya o "Nan-kang(tg1 alang Ta-rung sun sayang) ","Cung-yey(tg2 alang Ta-rung sun sayang "ni"Pey-ring(alang Pey-ring sun saying)"kska na hi ka dalih Cung-yey(tg2 alang Ta-rung sun sayang o a alang Tey-wan(taalang seejiq Tey-wan).

Dxgal

Hnyigan dxgal Hung-ring o maa quri iiyax tghunat tgdaya msdgril bbaraw. Baang ryaxan hidaw o D-gi-yaq paru , baang nklaan hidaw o D-gi-yaq siyaw pnlaq nklaan hidaww, kska o breenux gbiyuk ayug. D-gi-yaq mu-hing 6 glang o dudux Dgiyaq mu-hing 6 glang D-gi-yaq siyaw pnlaq nklaan hidaw dalih hi ka smudal alang o alang muhing 6 glang. Babw tg2 tnegjiyalan talangan do pthnganan dha San-sing sun. kiya o dxgal Hung-ring tgplealay bi dxgal yahan mniq seejiq Kl-mu-kan.

Knlgan dxgal nsgan nii o sgun dxgal gntuan blbilaq tasil, dxgal gntuan mnsunu, dxgal mqalux ni dxgal msbtunux 4 klgan. Dxgal gntuan blbilaq tasil ga quri ska , tghunat, yaa bi 4.100 kungcin knlabang. Dxgal gntuan mnsunu ga mkghak nklaan hidaw ni ryaxan hidaw, yaa bi 900 kungcin knlbangan. Dxgal mqalux o ga quri nklaan hidaw, yaa bi 500 kungcin knlbangan. Dxgal msbtunux o ga quri nklaan hidaw, ryaxan hidaw, yaa bi 700 kun-gchin knlbangan. Ska nsgan o lala bi yayung, ska na hi o mniyah paah tudu Dgiyaq paru paah ryaxan hidaw mquri nklaan hidaw qluli o yayung Sowhung, tgdaya o yayung Cingswi, Hung-ring, Wanri, Mataian dnii, Dgyaq siyaw pnlaq nklaan hidaw  baang ryaxan hidaw paah tghunat mqquri tgdaya qluli mssbiq yayung Hua-lien. Kana nsgan o ga mniq pntasan tqrian tgdaya quri tgdaya, mgquri karat jiyax bgihur mtalux hari. Bbaraw kntlxan ni lala quyux, snpuan kntlxan hngkwasan o kska 22 ni 24 spngan, hkawasan knlala quyux na o kska 1.700 bitaq 2.000 kungri. Rbagan o qmuyux lala bi, duri ni krmuxan lala hari bgihur paru ; Misan o msdngu hari, kiya ni ida mquri muxul bi 4 karat ka karat na.

Knhbragan seejiq

Nsgan Hung-ring o tg3 bilaq bi hmbragan seejiq, pnkixan tgtruma bi kana mtqiri klwaan, knhbragan seejiq na o lala harih nsgan Kwang-san nyusan Tay-tung, nsgan Ci-ci nyusan Nan-tu.

Ptyusan nniqan qqpahan euda

Paah tgdaya bitaq tghunat o sgun : alang Ring-rung, Nanping, Pey-ring, Hung-yi, Hung-jin, Hung-cu, Hung-ri, Hung-sing, Tar-ung, San-sing, Sun-rung, Cang-cyaw. Supu kana do12 alang

Qqpah pnyahan

Qqpah nhuma

Dxgal breenux ska nsgan Hung-ring ogntuan bnaqig dxgal yayung Sowhung ni Wanri, msbnbun bi dxgal, mtlala bi uuqun pnyahan qnpahan dxgal. Nsgan Hungring o pusu bi ska nsgan nyusan Hualien. Breenux gbiyuk ayug Huatung muda nsgan Hungring asi pslabang ptrawah ka hnyigan dxgal na, mglngug bi phmaan payay slaq dnii pnegalang. Prajing bi uuqun kndsan alang qmpah dxgal o mssula bi kana. Brah qmpringan pnsealu mqpah pusu qpahan ka qmpringan pnsluan pstutuy qpahan mqpah dxgal- qmpringan pkrana qmpah dxgal, dmudul snpsaan qmprngan qmpah dxgal smmalu kkbiyax kneudus biyuq beyluh o ngalan na mahun uumal pkbiyax keudus. Kmtuy payay, qrasan tmhkuan teykung, peekan uqun babaw uqan o qtaan bi hnyigan na kjiyax. Hngkawas knxalan Minko 50, 60 embbiyax bi jiyax siida niqan 10 sngari sapah qmpringan qmpah dxgal smmalu ka pkbiyax keudus biyuq beyluh, 70 hngkawas, mrana ka ddnuuy Taywang, niqan bi hangan mtqiri talangan mahan o miyah smbbarig Taywang kana, kiya o tgbasi biyuq beyluh, qsiya mahan rnabaw qhuni, sayang do wana Qpahan kmalaw nhuma Rutung, Qpahan kmlawa nhuma Yiensan, ni Qpahan kmlawa nhuma Hungrung Hualien ka ida ga smmalu na. Smnlaan na o niqan pusu qsiya dgiyaq, biyuq beyluh ,ni lnhqan usik mnihur op bnarah ida snalu Hungring uri.