Kari Alang Truwan nSeediq
Kari Alang Truwan nSeediq(賽德克族發源地)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Kesun yami Seediq nii ge knbluban teru mtswai alang, kiya ka alang Toda, alang Truku ma alang Tgdaya. Bale ba ge, ngayan dheran nniqan daha ma, ga daha niqun saya dungan ka kesun Toda, Truku ma Tgdaya nii. Kari miyan naq yami Seediq de, Seediq Toda, Seediq Truku ma Seediq Tgdaya mesa nami. Hmuwa melux wada mswaye ma, mneeniq ta teru alang ka ita Seediq saya de, kiya si naka ta sblequn msuupu lmngeung ita laqi nSeediq saya. Kari pnsltudan miyan yami Seediq Tgdaya we, ye ta bale mnsuupu meniq Truwan kanna ta cbeyo han mesa. Ye ta ado ka uka patis nnita naq Seediq, uka ka patis qqtaun ta de, heung ta naq uxe pnsleus mkela ndaan rudan ta cbeyo. Dehuk saya di we, msqrahuq hari ka kari ta ma, niqan ka kari ta ini pggaluk duri di, yaani wada bsiyaq bale ka pnswaye na rudan ta cbeyo di. Ani so kiya we, netun ta speeyah ngayan alang ta ita nSeediq lmngelung de, maha niqan tikuh ka sgkela ta pusu rudan ta, so ka alang Truwan, alang Ruku ma alang Ruku Daya. Daha ka alang kesun Truwan ga meniq alang ta ita Seediq, kingal we ga alang nTruku, Truwan Truku kesun daha, kingal we ga alang nTgdaya, Truwan Tgdaya kesun daha. Barah uka alang kesun Truwan ka nToda we, gisu ta ini klai ka kiya di, ani naq niqan kari daha mesa alang Bngebung ka ririh daha alang Truwan ka nToda we, ini pndungus mskingal ka kari daha so kiya. Meniq ka “Alang Truwan” rrengo mu hini saya ge, alang “Truwan Tgdaya”. Mesa ka kari tngsaan ku na rdrudan miyan Tgdaya, mneniq ta alang Truwan kanna ita kesun Seediq nii cbeyo mesa, pusu ta bale rudan ita Seediq ge pnsperuq “Pusu Qhuni” mesa, kndudun mrana ka hei seediq de, theruy theruy ma meyah dehuk Truwan di mesa. Truwan Tgdaya ge, mngari alang mneniq hiya cbeyo mesa rudan miyan Tgdaya, maha niqan ka ga nami ini klai duma nana mesa. Snpegan daha we, niqan alang kesun Truwan, alang Knuguh, Ruku, Ruku Daya, Skikun, Taso, Breenux, Sipo ma alang Ayu. Ye bale alang Truwan ka mnugaya ba tnlangan rudan ta, kika asi daha gxali mesa Truwan ka dheran quri hiya di. Ani betaq saya, netun smneeru ndaan rudan ta cbeyo ka rdrudan nami Tgdaya ge, speeyah daha Truwan hini ka pusu kari ndaan rudan ta cbeyo ma, kari kesun daha “Pcahu” ka srengo daha riyung. Ye ima naq duri peni ka seediq mneyah Pcahu alang Truwan hiya ciida, yaani Plmukan mesa duma ma, yaani Telu mesa ka duma, ga daha ini snleesi mkela. Nsaan daha rmeus xiluy ka pusu qsiya mmahan seediq Truwan hiya mesa, sgrangan ka xiluy kii de, mnarux kanna ka seediq mnimah qsiya sngrangan kiya mesa. Mllabu nbuyas ma pberih de mekan ido, ani asi spuhi duri ge ini kmkeli mesa. Inu dungan, wada tggarang ciida ka rudan ta mneniq Truwan hiya di mesa. So nii ka kari snrnuwan ku daha. Ye kndalax ciida ka mosa tmualang alang Gungu ma, alang Qacuq, Suku, Paran, Tkanan, Tongan, Sipo, Drodux, Mehebu ma alang Boarung di. Meniq ka alang Pradu daka alang Bkasan ge, wada suupu theruy Boarung ka dheya. Bale ba we, seediq nToda ka dheya, wada meyah tuuman Gaya miyan yami seediq Tgdaya, kika yahan ta na qmlahang Tanah Tunux de, maxal daha alang ka snpegan na alang nami Tgdaya. Niqan ka kingal kari snrnuwan daha dungan, kari kesun “Dame Doriq”. Mneyah dehuk alang Truwan ka daha Dame Doriq cbeyo mesa, kingal bale mneyah mesa ka duma rudan smneeru kari nii. Meyah gmarang kari Utux Baro ka Dame Doriq kiya mesa, tmgesa hmanguc qbulic ma smmalu halung baang duri mesa, kuxun riyung mosa smluhe rseno alang ka hmanguc qbulic daka smmalu halung, wano mqedin daka laqi ka mosa ncugin mbahang kari Utux Baro.