Ellen Johnson Sirleaf

Pnyahan Wikipidiya
Ellen Johnson Sirleaf February 2015.jpg
Ellen Johnson Sirleaf February 2015(艾倫·強森·瑟利夫)

Ellen Johnson Sirleaf (艾倫·強森·瑟利夫)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Mntucing hngkawas 1938 idas 10 jiyax 29 ka Ellen Johnson Sirleaf ga, empklaw ka hiya.

Bukung klwaan Liberia ta sayang o kiya ka Ellen Johnson Sirleaf, pnaah hngkawas 2006 idas 1 jiyax 18 pnrajing kmlawa klwaan.


Ellen Johnson Sirleaf (Kari Ingkoku: Ellen Johnson Sirleaf, kngkawas 1938 idas 10 diyax 29-) hiya u Liberia Seyjicya. Ellen Johnson Sirleaf ka Liberia Ryeynmong Tang (Unity Party) mpdudul niya, mniq kcka kngkawas 2005 Liberia Soto Knbeyhing Seyngkyo mbiyax mangal Soto, Ellen Johnson Sirleaf ka mwaya balay mnuda seyngkyo Soto qridin qnlhangan Afrika. Kngkawas 2011 idas 10 diyax 7, Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Roberta Gbowee mi Tawakule Kaman msupu mangal snadu Nobel Msblayaq, alaw ‘Dhiya u dmuwi uxay biyax mtdiyal miyah qmlahang anjeyng qridin mi qridin u malu mnduwa balay tumal msblayaq phiyu mndungus biyax’   

Kndusan 生平[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Quri tnsapah niya(家庭背景 )[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Ellen Johnson Sirleaf u niqan 1/2 snpeyyah tama niya daran sediq Gora (kingal kluwan minjoku Liberia) kiya uri u daran snpeyyah bubu niya niqan Doicu mi sediq Keru (kingal kluwan minjoku Liberia) (tama quri bubu niya ka sediq Doicu, bubu quri bubu niya ka sediq Keru).     

Ellen Johnson Sirleaf pa tama niya Jahmale Carney Johnson u mntuting mqrinuc alang ppnwalang. Bukuy daw miyah thdil Monrovia, alaw Ellen Johnson Sirleaf u snquri Liberia tu1 Soto qnlhangan dha Hilary R. W. Johnson u mdhu bay snpruwan niya, kiya ka wada niya pryuxan ‘Johnson’ ka kcka hangan niya, kiya mi mniq tnsapah dha dmanga dhuq beyhing, kiya mi hiti daw Ellen Johnson Sirleaf u wada mwaya balay taxa tu1 qnlhangan giying mntuting qnlhangan dha nanaq.   


Ellen Johnson Sirleaf pa bubu niya u mntuting Liberia nniqan alang Greeneville mqrinuc tnsapah. Cida u Liberia mniq Tu1 Mccbu Knbeyhing Qnlangan pusa kari mpccbu Doicu daw, tama quri bubu niya u kiya ka wada qduriq qnlhangan icil da, bukuy daw bubu quri bubu niya Juah Sarwee pa mhaduc bubu niya miyah Monrovia, mntna tnqliyan dmanga sediq uri.   

Ndanan kyoiku(教育經歷)   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Ellen Johnson Sirleaf u mntuting Monrovia. Kngkawas 1948 dhuq kngkawas 1955 mniq muyas sotu Pyasan Sweyweyn Tuiwil Afrika (College of West Africa) smluhay

keyjay mi kaykeyswey. 17 knkawas daw tuhuy James Sirleaf msturung, kngkawas 1961 cida Ellen Johnson Sirleaf u msupu snaw niya musa ryoko Amirika, kiya mi mniq Wisconsin Co Madison Pyasan Tubeyhing Wisconsin Madison Cida Pyasan lmutuc lmluhay Kaykeyswey, kiya daw wada mangal meyngkyo Pyasan Tubeyhing Colorado Boulder Cida Pyasan Keyjayswey Sweywey. Kngkawas 1969 dhuq kngkawas 1971 hiya u musa muyas Pyasan Sweyweyn John F Kennedy Seyhu smluhay keyjay mi kokong cngceswey, kiya daw wada mangal meyngkyo Kongkong Singcng Swos. Bukuy daw tbrinah qnlhangan mniq kcka seyhu William Reason Talbot qmpah.        

Kngkawas 2010 idas 1, Ellen Johnson Sirleaf pa mniq kwohuy pkla kari mptumal kngkawas 2011 Soto seyngkyo mi muda smatang mt2 lmutuc Soto dungan. Kiya mi Hantay Pay u wada snbeyhing qmita Ellen Johnson Sirleaf ka muda pkla kari niyi u squri so kngkawas 2005 tumal seyngkyo cida ka hiya u wada rmngaw kari nasi mangal daw mptxal balay, so niyi ka kari u ini pndungus. Mniq kngkawas 2010 idas 10 diyax 31 na Ryeynmong Tang mprilih taykay cida, hiya ka wada ngalan tang dha Soto hosweynjn. Mntna kingal diyax, Ellen Johnson Sirleaf u wada pusa hangan Huku Soto saya Joseph Boake lmutuc hiya msupu seyngkyo.                     

Qpahan(事業)   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 2005 idas 12 diyax 15, Ellen Johnson Sirleaf u tuhuy Amirika Kwowucing Condoleezza Rice pprngaw kari. (補照片)

Kngkawas 1972 dhuq kngkawas 1973 cida Ellen Johnson Sirleaf u ngalan mpdayaw Caycng Bucyo. Quri so dduwi hbangan u wada ini ppangal kari daw wada malax qpahun ka hiya da. Kngkawas 1979 dhuq kngkawas 1980 idas 4 brah muda pspaux seyhu han, Ellen Johnson Sirleaf u ngalan Soto William R. Tolbert, Jr. kcka neyke Caycng Bucyo ka hiya. Babaw niya daw mlatac Liberia muda mtbiyax qpahun niya quri Cinjong. Mniq kngkawas 1997 kcka Soto seyngkyo u, 9.58% mnangal hyo ryu niya mi tu2 ka hiya, msthiyaq balay tu1 ka Charles Taylor 75.33%. Kngkawas 2005, Ellen Johnson Sirleaf u mntxan muda Soto seyngkyo dungan, kiya u wada mangal 59.4% mnangal hyo ryu mbiyax 40.6% ka George Via, wada mndungus balay mangal Soto, kngkawas 2016 idas 1 diyax 16 ka psdhuwan phiyu. Ellen Johnson Sirleaf ka tu1 mi saya u murux balay taxa qridil Soto Afrika.         

Kngkawas 2010 idas 1, Ellen Johnson Sirleaf pa mniq kwohuy pkla kari mptumal kngkawas 2011 Soto seyngkyo mi muda smatang mt2 lmutuc Soto dungan. Kiya mi Hantay Pay u wada snbeyhing qmita Ellen Johnson Sirleaf ka muda pkla kari niyi u squri so kngkawas 2005 tumal seyngkyo cida ka hiya u wada rmngaw kari nasi mangal daw mptxal balay, so niyi ka kari u ini pndungus. Mniq kngkawas 2010 idas 10 diyax 31 na Ryeynmong Tang mprilih taykay cida, hiya ka wada ngalan tang dha Soto hosweynjn. Mntna kingal diyax, Ellen Johnson Sirleaf u wada pusa hangan Huku Soto saya Joseph Boake lmutuc hiya msupu seyngkyo.                  

Kngkawas 2011 Soto knbeyhing seyngkyo u mniq idas 10 diyax 11 muda seyngkyo, 71.8% sediq mpseyngkyo ka tumal meytaq hyo, Ellen Johnson Sirleaf ka wada mangal 43.9% mnangal hyo ryu, snpeyyah Mincu Pyeynke Huyyi (Congress for Democratic Change) hosweynjn Winston Tubman ka mangal 32.7% u tu2 kiya. Alaw ddha dha u ini angal hmrinas dmka hyo, so kiya mntna kngkawas idas 11 diyax 8 daw muda tumn2 meytaq hyo. Winston Tubman ka pkla kari Ellen Johnson Sirleaf na mpdkuh hiya ka wada pstuq tumn1 seyngkyo, kiya meysa quri hmtur muda seyngkyo ka mpdkuh hiya ka muda tumn2 meytaq hyo, kiya mi wana 38% hiyi sediq ka tumal meytaq hyo. Hiti balay daw Seyngkyo Yingkay u mniq idas 11 diyax 15 pkla kari Ellen Johnson Sirleaf ka wada mbiyax mangal 90.7% hyo (wada mangal 607,618 ka Ellen Johnson Sirleaf, wada mangal 62,207 hyo ka Winston Tubman) wada mndungus lmutuc Soto dungan.       

Kngkawas 2018 idas 1 diyax 14, Dangkeycu Tang pkla kari u wada dha plixan hangan Tang ka Ellen Johnson Sirleaf da mchaya, alaw ka mniq kngkawas 2017 Soto seyngkyo cida dmkuh George Via mpnsung Dankeycu Tang hosweynjn Joseph Boake. 

Qnpahan niya qnlangan(國際職務)   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 2020 idas 7 diyax 9, Ellen Johnson Sirleaf tuhuy New Zealand brah Congri Helen Klark msupu ngalan kngkawas 2019 Cyokoku Uhan Punu Narux Brah (COVID-19) Knbeyhing Hmtur Prweru mi Tqlahang Dukuricu Syawcu (IPPR) Ryeynho Cusi.         

Tnsapah(家庭)   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Kngkawas 1956 Ellen Johnson Sirleaf mi James Sirleaf u msturung, bukuy daw wada ptalax ka ddha dha. Ellen Johnson Sirleaf u niqan 4 laqi snaw mi 8 ka laqi laqi niya snaw mi qridin. Knbeyhing balay nirih so laqi niya Emmanuel Sumana Elsar Sr pa mniq kngkawas 2005 kcka Soto seyngkyo na ngalan seyji kumong.

Knrdax hangan(榮譽)   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

  • Kngkawas 1988 Roosevelt Keyngkyoso na ‘Snadu Mtrawah Rmngaw Kari’.
  • Ralph Bunch Snadu Bukung Kwoci.
  • Dmuwi Bawa Liberia Afrika Pngerah Sring. (Grand commander Star of Africa Redemption of Liberia)
  • Togo Sring Syuncang. (Commandeur de l'Ordre du Togo)
  • Kngkawas 2006 Pnsliyan Meysa Mntna Snadu Meysa Mntana. (Common Ground Award, Search for Common Ground)
  • Kngkawas Keykaku Uqan Uray na Mnangal Snadu Lmutuc Pkngatun Ka Uqan Uray Bukung Afrika.
  • Kngkawas 2006 Psdhuwan Keyngkyo ying, Pyasan Tubeyhing Emory na Klaus M Halle Knkana Qnlangan Keyngkyoso.
  • Kngkawas Jongyu Hakasey Faswey (PhD.)- Pyasan Tubeyhing Marquette.
  • Kngkawas 2006 mnangal Synergos bnuway Snadu Bukung David Rock Feller Bridge.
  • Kngkawas 2007 Soto Mtrawah Syuncang.
  • Kngkawas Jongyu Hakasey (PhD.) (Pyasan Tubeyhing Indiana University Bloomington)
  • 2008 Jongyu Hakasey Faswey (PhD.)- Pyasan Tubeyhing Brown.
  • Kngkawas 2009 Mnangal EITI muway snadu, tndahu qnlhangan dha muda EITI u wada ini biyaw balay.
  • Kngkawas Jongyu Hakasey Faswey (PhD.)- Pyasan Tubeyhing Tampa (University of Tampa).
  • Kngkawas 2010 Jongyu Hakasey Faswey (PhD.)- Pyasan Tubeyhing Yale.
  • Kngkawas 2010 Jongyu Hakasey Faswey (PhD.)- Pyasan Tubeyhing Rutgers.
  • Kngkawas 2010 Snadu Afrika Pyeynci Ryeynmong na Afrika Cwanmey na Dangi.
  • Kngkawas 2010 Jongyu Hakasey Faswey (PhD.)- Pyasan Tubeyhing Harvard.
  • Kngkawas 2011 Snadu Afrika Psnakan Snaw Mi Qridin. (African Gender Award).
  • Kngkawas 2011 idas 10 diyax 7, wada mangal Snadu Nobel Msblayaq.
  • Kngkawas 2012 Snadu Indira Gandhi Msblayaq.

Pnyahan pnatas(參考資料)[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]