Bosnia and herzegovina
Bosnia and herzegovina (波士尼亞赫塞哥維納)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Gaga kska Owcow ka Bosnia and herzegovina, 44 00 N, 18 00 E ka gaga na nniqan.
Kana ka knlbangan na o 51,197 sq km (hangan na o Tg129)
(knlbanga dxgal o 51,187 sq km, knlbangan qsiya o 10 sq km).
Kana ka sejiqun o niqan 3,861,912 hiyi.
Gaga Sarajevo ka pusu alang paru, jiyax 25 idas 11 ka jiyax skrayan klwaan.
Manu ka dxgal Bosnia and herzegovina ga wada sugan 42.20% ka dxgal qpahan, 42.80% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 15% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Bakir Izetbegović, pnaah hngkawas2016 idas 3 jiyax 17pnrajing kmlawa klwaan.
cinkhulan sa knita’ sa brbiru’
Pnugkela Posuniya ma Hosaykowena (波士尼亞赫塞哥維納簡介)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Posuniya ma Hosaykowena (kari Sayarweya: Bosna i Hercegovina／Босна и Херцеговина), asi kesa Poho, tghunac na Oco ka alang ga quri qiyan hido egu lmiqu Parkan-pantaw, Sayrayefo ka sotu na.
Alang Poho nii we, mpheyu tkingal mmteru sohwecuyi-konghokwo nNansurafu (mosa tuumal konghokwo na Posuniya daka Hosaykowena sohwecuyi-konghokwo), knxelan 1990, tnburux naq kingal alang ka mccebu Nansurafu, spooda na “Taytun-seting”, Poho saya nii de ga psdhegan kwoci-sohwe mesa turi kwuocya ka dheya di, yihwe na Poho nii we ga sdhegan kawci-taypyaw pnsgao Ocoyihwe.
Knkawas 1992 idas 2 ali 19. Ani sqyaan seediq Sayarweya ga meniq alang daha we, ngalun daha mkturi nii ma pdaun na kongming-topyaw. Qtaun ka bntaqan daha we, maha 62.8% ka seediq Musuring daka seediq Koroaysiya pmsruwa turi. Idas 3 ali 3, yihwe na Posuniya ma Hosaykowena nii we, anaq ini eyah mkhmetur turi ka yiyen nSayarweya we, paha kari mesa turi di mesa, ma, rmabang so mttraqil ka mingcu daha di.
Idas 4 ali 6, kika ali cungzun turi Posuniya ma Hosaykowena konghokwo nii ka Oco-kongtongti, rima cucuci nSayarweya nii we, posa kari mesa mphetu naq Saycu-konghokwo ka dheya, turi naq tgicil na Posuniya ma Hosaykowena, ani si ga naq meniq Nansurafu sohwecuyi renpangkonghokwo nana. Asi osa miriq Sayarweya ka Posuniya ma Hosaykowena, supi nNansurafu zenmingcin mneniq Posuniya ma Hosaykowena hiya we, cbuwan supi Musuring daha Koroaysiya. Idas 4 ali 7, zenmingcin nnNansurafu de, paha sapah skiya mosa smeeliq cmebu repuu bbali nKoroaysiya, kndudul paru ka pncbuwan daha di. Peeyah sotu Sayyefo mquri ngangu mccebu, kika mccebu kana alang daha di.
Knkawas 1994 idas 3, Musuring daha Koroaysiya mneniq Posuniya ma Hosaykowena hiya we, smruwa pheyu renpang ma, suupu kmciyuk seediq Sayarweya ga meniq alang daha. Knkawas 1995 idas 11 ali 21, pteetu patis Taytun-hopingseting, malix mccebu alang daha naq, Posuniya ma Hosaykowena nii de wada mtaanak Poho-renpan daka Saycu-konghokwo di. Pncbuwan naq alang Posuniya ma Hosaykowena nii we, 20 mang ka seediq daha mhuqil, hmrinas 200 mang ka seediq mdooda uka nniqun. Mhedu mccebu de, pniqan alang Posuniya ma Hosaykowena hii weho-putwe na, knkawas 2004 de Omong ka meyah smriyux di.
Senci ka knkawas 2006 idas 10 ali 1. Idas 10 ali 18, paha patis pgkela, ga truuman nHarisu‧Sirayicici, Sayarweyacu ka Poyisa-tomanoweci ma Coriko‧Komusici nKoroaysiya mangal cusitwan. Ckceka na yihwe-taypyaw ka 42 tloongan we, 9 tloongan n aka mincu-singtotang, mangal 8 tloongan Poho, 7 tloongan ka sohwe-mingcu-renmong, 5 tloongan ka Poho-mingcutang, ga ngalun cengyang icil ka duma. Knkawas 2007 idas 2 ali 9, Nikora‧Supirici ka pucang-hweyi cusi ma, posa kari ptloong.
Tiri (地理)
[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]Ga meniq quri ggqihido ka alang Posuniya ma Hosaykowena nii, ssiyo na we Koroaysiya, Sayarweya ma Mongtokoro-konghokwo. Dheran na we 90% so lmiqu qqahun, dgiyaq Tinara we ga mquri gqiyan hido mbehng, ga mtaayus ssiyo rcilung nKoroaysiya, quri hunac tgiiril na we bungu tdheran tasin; wano ba siyo yayung ka breenux na. daya na yayung Sawa (yayung pnswayan Tonawho) we, ayus na daka Koroaysiya. Rhengun rcilung oosa daha ngangu ge Nemu, ga hunac na ka rcilung Yatoriya, 20 kongri ka qndisan na.
Karac daha we, to hari so knuuxun ddheran, mntena rcilung Ticong ka hunac na.
Alang na paru we Sayrayefo, Paniyaruka, Tucura ma Mosutar dnii.
Pdungusun Taytun-seting pntasan daha knkawas 1995 idas 11 ali 21 de, ga pdnakan daha cungcu-suti ka Posuniya ma Hosaykowena nii: Poho-renpan daka Saycu-konghokwo, ga dmeka dmudul alang nii, niqan naq sotu, cunghu, kwoci, kwohwe, congyong ma yihwe daha, ini psdayak.
Cucuci ka Puarciko toci, ga meniq quri daya narac na Posuniya, ga asi qlhangi Posuniya daka Hosaykowena.
Cucitwan na Posuniya ma Hosaykowena nii we teru seediq, knkingal seediq (seediq Posuniya, seediq Sayarweya, ma, seediq Koroaysiya) we kingal mingcu, 4 knkawas ka tloongan daha, ckceka 4 knkawas nii de, pn8 idas tloong tloongan cusi-twan cusi ka knkingan seediq. Cusitwan daha we zenming-cusen, Poho-renpan we pheyu seediq Posuniya ma Koroaysiua, Saycu-konghokwo we pheyu seediq Sayarweya.
Cusitwan ka peeyah ngayan hweyi-cusi ma, pdaun psruwa yihwe. Pucang hweyicusi ka ppaha dpocang.
Posuniya ma Hosaykowena yihwe niqan rihwacweng, daha ka yen daha: zenmingyen we 15 hei, knkingan mingcu we pn5 hei; taypyawyen we 42 hei, pneeyah Poho-renpan ka pntrwanan daha, pntrwanan kingal we pneeyah Saycu-konghokwo.
Sehwa hwayen na Posuniya ma Hosaykowena nii we, niqan rihwacweng, dheya ka ga dmoi suhwacweng na Posuniya ma Hosaykowena nii, tnlbuwan 9 hei hwakwan, ckceka na we 4 hei ka pnhyegan Poho-renpan, 2 hei ka pnhyegan Saycu-konghokwo, 3 hei we pnhyegan Oco-zencweng-hwayen, asi ka uxe kongming na Posuniya ma Hosaykowena, ma, uxe kongming siyo alang na Posuniya ma Hosaykowena.
Maha 48% ka hei seediq Posuniyako (Bоšnjak) ga meniq Posuniya ma Hosaykowena nii, maha 37.1% ka hei seediq Sayarweya, maha 14.3% ka hei seediq Koroaysiya. Congcyaw na we, maha 46% ka Isuranran-cyaw, maha 36% ka tongceng-cyaw ma, maha 14% ka tencu-cyaw.