Nsgan Kwan-si

Nsgan Kwang-si o kingal nsgan nyusan Singcu Taywang ka hiya. Gaga mniq tgdaya nklaan hidaw alang paru Singcu. Nii o kika sun pnstrngan yayung Niuran ni yayung Hungsan uri. Tgtruma o smdalih nsgan Ceynsu ni nsgan Hnsan. tgtruma Ryaxan hidaw do mlutut nsgan Cyunglin. tgdaya Ryaxan hidaw o nsgan Singpu. Tgdaya do nsgan Rungtan nyusan Towing. Nklaan hidaw na o nsgan Husing ni nsgan Tasi nyusan Towing kida. Hiya o kika sun tgparu bi  alang breenux sysiyaw alang Singcu. Sjiqun na meeniq hini o Ngayngay ka hhbaraw balay. Ida bi maxal o niqan mngari ka dhiya. Hnang dha pprngaw pusu bi o Hayru ni Suseyn. Ida nniqan  mrata pkksa tg206 qmpringan (Weyuu qpuring mrata ) mrata breenux Klwaan Cyukuku. Lala bi hnmaan na ka nsgan Kwangsi. Niqan Seyncaw, pqajiq qmasan, tmatu, rhluk, mami ni ucya. Kska hini o ida SeyncawKwangsi ka niqan bi ngahan.  

Kngkingal hngkawas o ida daan ka smiyan Seyncaw. Smudal hangan Kwangsi o kika sun tutu pajiq qmasan. Klwaan Nihung siida wada ryuxun Elug Kwangsi. Yaasa hnang Nihung sspug dha biyi pajiq qmasan 「Kwangsi」o mdka bi Kwangsi nii kika sduuy ka hangan pnryuxan bitaq sayang. Ana ya seejiq meeniq hini o Ngayngay ka pusu b, ida ngalan nsgan breenux seejiq tnpusu ka hiya. Knhbragan seejiq tnpusu kska knhbragan sjiqun nsgan Kwangsi o ida bi 1.8 tnegkbkyan. Pusu bi gaga mniq ddgiyaq nklaan hidaw nsgan Kwangsi alang Cinsan hini o niqan dha alang aji hbaraw bi seejiq Bgala mniq.(alang Mautu, alang Qyulang)

Ris(歷史)

Pnyahan

Plealay bi ngahan alang nsgan nii o Meyricwan ksun. Klwaan Cin thulang paru Ceynrung 58 hngkawas siida, mkCieyncow Cencijeyn kmbgurah truma Namnkan ni Hupey ni tmnhangun na Meyriwan ka hini. Hkawas hmaan bi siida ni malax kmbgurah da ni wada spuun nWeyakwey dni kmlawa ni dmuuy da. Pnhiyug sapah paru mniq elug smudal ka ltlutut Wey rmnngaw kska 「Kska skuan patas」ni ryuxun Singsincwang ka Meyricwang msa. Wada ungat ka Weyakwey do, laqi laqi na Weysowcown thulang paru Tawkwang mtrul hngkawas siida qmhdu kmbgurah ni Singsiwang o ryuxun Siyeyncaywun ni 「Siyeyncayhung」sun uri. Bukuy do hhbaraw bi ka sjiqun. Spsapah do ryuxun elug da kika sun elug Siyeyncaywun da. Kangki na hyaan o Cupeypaw nyusan Singcu（Wada pryuxyn Tgdha spsapah Cupey）.  

Rajing han o ida dmnuuy bnkgan Klwaan Cin ka Klwaan Nihung. Bukuy do asi pspui ka spsapah ni elug da. Maxal mngari kbkuy kingal hngkawas siida phiyug sbiq qpahan Siyeyncaypun ni nqpahan Towjeing. Kangki na hiya o niqan alang Towngrowyeyn(sayang do kika Sanswey, Sanhu, Kowpin, ni Kawyeynri nsgan Rowngtan nyusan Towing), alang Sukangci (sayang do mataru Ri ryaxan hidaw nsgan Kwangsi), alangSiyeyncaypun(Rnngaw brah alang Riyowri, Cinsan, Cinsan, Yiusan ni saw ka aji ka nklaan hidaw alang Tungsan).

Maxal mngari kbkuy empusal hngkawas siida, wada laxun ka Ting, sbiq ting, cyi, ni Ceycwang ni wada ryuxun Cyow, Cyiun, Cwang, ni Taji. Alang Sukangji ni alang Siyeyncaypun dha nii o wada pspuun asi si Kwangsicwang. Nyusan Singcu Singcucyow ka kangki na. Elealang klwaan na o niqan Siyeyncaypun, Kownjikow, Teynjikang, Suriyowcang, Sannanpeyn, Hutu, Santun, Niyuranhe, Suriyaw, Nanhu, Sumen, Cawken, Rawseriyaw, Yujiyeyn, Singcen, Pinlin, Sanhnkn, Siyahnkn, Siyananpeyn, Sukanji, Rawknriyaw, Tahankn, ni Sweykn empusa spat Taji. Bukuy duri o wada ryuxun Kwangsi ka Siyeyncaypun da.

Maxal mnari kbkuy empusal spat hngkawas rima idas siida, ddxgal nseejiq tnpusu nyusan Singcu saw ka Tacukn, Cutow(duma), smudal Mawutu, Riyowcu, Cukesan o asi pspui kska Kwangsicwang kana da. Kika maa tg25 Taji「Mawutu」. Kika sayang do nklaan hidaw Tungsanri, Yiusan, ni Cinsanri da. Maxal mnari kbkuy spatul kingal hngkawas maxal idas siida, wada pklaan 「elug」ka Kwangsicang dni kika sun elug Kwangsi ni ida nkiya ka klwanun na elealang. Maxal mnari kbkuy spatul spat hngkawas spat idas siida, Dxgal seejiq tnpusu alang Mawutu o wada pspuun kska elug Kwangsi dni, kika maa tgempusal mataru Taji 「Cinsan」.

Maxal mnari kbkuy spatul rima hngkawassiida, miyah kmlawa Taywang ka Klwaan Cikuku do Wada laxan ka gaya Cyowciyn da. Wada ryuxun nyusan Singcu ka SingcuCiyow. Singcuciyn o ryuxun Singcucyi ni elug Kwangsi do nsgan Kwangsi kida. Bukuy duri o maxal mnari kbkuy mrimal hngkawas siida, muda bbkug qqpahun elealang nyusan ka pklawa ta ni wada ktruun ka nyusan Singcu ni maa nyusan Towing, nyusan Singcu, ni nyusan Miyawri da. Wada asi laxi ka gaya klwaan nyusan. Manu nsgan Kwangsi o ida nyusan Singcu kangki bitaq sayang.

Elug Smudal

Kika sayang do elug Tatung ryaxan hidaw elug Chungcen hiya. Klwaan Cin qpuruh Cuceyn hiya nii knlwaan Weyakwey Singsinghaw. Thulang paru Ciyacin 17 hngkawas (1812 hngkawas) elelug kmbgrahan siida. Nii hini ka sapah kklawa uri. Bukuy thulang paru Tawkwang do embbarig bi ka samat mneudus da. Sysiyaw elug o tgaaw saw smudal sapah snlaan kana. Nniqan Elug Bgurah o nklaan hidaw tgtruma qpahan nsgan Kwangsi ni kika sayang do elug Tatung nklaan hidaw elug Chungcen. Eleelug nkiya rajing bi klwaan thulang paru Tawkwang siida. Tawkwang 9 hngkawas (1829 hngkawas)siida do kika Siyeyncaywun sun tmngahan da. Niqan ka bgurah elug do mgkala elug smudal knlikaw na mrrana. Ana sayang ida elug htngayan kngkingal sbrigan.

Sayang

Elug smudal sun ha tmngahan o niqan dha alang.

Pnurug bnkgan nniqan sapah: Nii o elug smudal Sianri. Elug nii sayang o ida sun elug smudal. Hldun kari Amirica do Old St.. Kingal baang o sapah nniqun kiya. Isil  baang do kika sun tgbilaq laqi ptasan Kwangsi kida.

Pnurug kkrana endaan: Elug Chungcen brah smudal nniqan smkgulan knsatKwangsi o smudal elug Suteynji sun tmngahan uri. Nii o kika sun elug Chungcen tgkeiyux bi ni tglbu bi. Elug smudal nii o ida niqan lala bi hnigan pnhiyug klwaan Nihung kina. Sayang o lala bi ssbrigan quri mseusa ni ppatas miyah mtmay. Smalu bbrigan quri patas enjiyan, qngqaya snalu baga, ni mahan Kafey. Kika sun pusu bi kkrana mseusa bilaq alang Kwangsi uri. Kingal gaga siyaw na elug Chungcen duri o kika sun tgkingal qtaan eyga Kwangsi. Kika sun ensbiyaw sapah snlaan endaan krnaan elug dai.

Knhbragan seejiq

Knhbragan seejiq sayang

Pspuun 5 hngkawas ka (Paah nhdaan bi 015 hngkawas~ nhdaan bi 2020 hngkawas) wada hhghaw 2,161 hiyi ka knhbragan seejiq na. Knhghug na o 7.22 tnegkmbkiyun. Kika sun alang qpahan wada rinah mqsuqi bi tghghaw sjiqun nyusan Singcu.