Nsgan Hung-ping

Pnyahan Wikipidiya

Nsgan Hung-ping(kari Truku : nsgan Hung-ping ; Kari Amey : Fakong : kari Kabaran : Bakung : kari Sakiraya : Bakung) 1 qpahan klwaan nyusan Hualien, ga mniq tghunat kulaw pnlaq nklaan hidaw nyusan Hualien, mskiyig nsgan Sowfung ka tgdaya, mkssiyaw Taipingyang ka nklaan hidaw. Mskiyig nsgan Fungring, Kwangfu, Jwiswi, Yuri ka ryaxan hidaw. Mllutut nsgan Cangping nyusan Taitung ka tghunat. Wan 1 bi kana dxgal nsgan ga mniq nklaan hidaw tudu dgiyaq Hay-an kana nyusan. Yasa pneglubang kkrana dnuuy ni ga nniqan dxgal, malan pstbusan pstmaqan qsiya gsilung kdjiyax ka dxgal ni nniqan sapah seejiq ni kika hbaraw ka wada thjil isil. Bilaq bi seejiq ni wana 1 ini nkala 50 kbkuy hiyi nsgan nyusan Hualien sayang.

Seejiq Amey ka pusu bi ga mniq ska nsgan nii. Niqan seejiq Kabaran ka alang Singse ni seejiq Sakiraya ka alang Cicie uri. Kika balay bi alang knkla kndsan pusu rudan seejiq Amey ka nsgan Hung-ping, mniq 2014 hngkawas do wada ppatas pusu dnuuy knkla kndsan nyusan Hualien da. Kska na hi o alang Fakong ni alang Makotaay 2 ka pusu niya. Pusu bi uuda dnuuy o ida qpahan dxgal, qpahan tmqsurux knxalan ka pusu bi. Paah hngkawas snnii do nii mtbiyax bi pkrana qpahan rrigaw qqtaan.

Endaan   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Seuxal o Fakong ksun ka nsgan Hung-ping, niqan lala bi alang seejiq tnpusu, paah tghunat bitaq tdaya o Nana, Takangko, Fakong, Singse, Cyaruran. Klwaan Nihung siida o Taiwan “Sing-se-cwang” sun, klwaan quri nsgan Funring nyusan Hualienkang. 1945 hngkawas babaw nangal paah knlwaan pusu mdudul Taiwan Nihung ka klwaan Cung-hua-min-kwu do yasa mdka hangan nsgan Singse(alang Singse alang paru Taicung sayang) nyusan Taicung, duri ni “Mawkung” 2 patas nii o aji malu ni seangal dha “Lala nangal qsurux “Fung”ni malu qtaan ka llingay malu bi niqan, nniqan na dxgal o “msdalih”Taipingyang ka pusu na ni pryuxi “nsgan Hung-ping.”

Pnegdxgal[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Mquri hari tgdaya ska pnlaq nklaan hidaw ka ga niqan nsgan Hung-ping, sddahur dgiyaq ni gsilung, suyang bi qtaan kana ka lllingay. Knlbangan qpahan klwaan o 162 10kb tnxalun pnsrurul, tg7 knparu bnkgan kana Hualien, kska kana niqan tg3 qpahan klwaan ka knlbangan na o tg41 hangan. Quri tnjiyalan dxgal ga, yasa msdalih Taipingyang ni wada pqlliun tnbusan kmgus gsilung ka dxgal ni wada sbragun qsiya gsilung ka snpsaan dxgal, kiya ni yasa ini qhdu muda smalu ka gaya pnlaq gsilung ni phiyug gaya. Kiya ni wada paru bi ini psblaiq kndsan seejiq ni psriyu tnjiyalan pneuqan ni gmsiyuk rmngaw kari. Mdka nii uri yasa “ida bi” ddaun knbgurah pnlaq Sti-ping nqpahan knxalan kndsan seejiq tnpusu ka klwaan ni qmpringan dnuuy ni nii mrana paru bi gmhutur hnang uri, kska na hi ka mnlala bi balay ni aji mddha paru bi gnhtur o pqqtaan rwaan seejiq Amey, mquri dduuy dxgal ka dalih 6 hngkawas ka endaan gmhtur ni ppkla gmsaput kari.

Snpuan seejiq   [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Snpuan seejiq nsgan Hung-ping paah 1981 hngkawas kngkingal hngkawas rinah wada wada mlih bilaq da. Wana 2014, 2018 2 hngkawas nii ka balay mrana mdakil , kana ka msngari 37 hngkawas do wada mquri mlih mdakil kida. Yasa gmaaw towlang nsgan hngkawas 2018 mnda endaan pneuqan lining utux snpuan seejiq, kika saw nii wada mslikaw bi meelih ka knkilan snpuan seejiq na da.

Bnkgan qpahan alang[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

nkgan qpahan alang sgun 5 alang ni 8 paru knxalan alang :

  • alang Cicie : alang Cicie (Seejiq Sakiraya)
  • alang Singse : alang Singse, Tungsing(seejiq Kabaran)
  • alang Hung-ping : alang Mawkung, Tingcruw (seejiq Amey) ni alang Rite(seejiq Kabaran)
  • alang Kangkou : alang Kangkou(seejiq Amey)
  • alang : alang Cingpu(seejiq Amey)

Kari[smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Djiyun bi kari dxgal nsgan Hung-ping hini o kari Amey, kari Kabaran.

Rmigaw  [smmalu patas | ida npatas sspgan ka smmalu patas]

Elug ksaan muda karat ini kla laqi ka rudan Hung-ping — Elug ksaan lihaw tklihaw o malu bi qqtaan gsilung, mtglawa bi ka gsilung tayal bi knsuyang qtaan kida.

Bling idas  

Elug babaw gsilung sbiyaw